Een inzicht uit het ‘waterhoofdstuk’ van Gert Jan Veldwisch e.a., dat fors meer grond wordt geïrrigeerd dan de formele rapportages doen vermoeden, benoemde Giller als een belangrijke eye opener. Foto Shutterstock Begin deze week vond de officiële lancering plaats van het door Michiel de Haas en Ken Giller gecoördineerde boek Pathways to African Food Security: Challenges, Threats and Opportunities towards 2050. Daarin delen 57 wetenschappers uit uiteenlopende disciplines – veelal Wageningers – hun expertvisie op verschillende factoren die van invloed zijn op de voedselzekerheid op het Afrikaanse continent.
In de ruim 40 jaar dat emeritus hoogleraar Plantaardige productiesystemen Ken Giller zich bezighoudt met voedselzekerheid in Afrika, zag hij het inwoneraantal van het continent verdrievoudigen. Het aantal te voeden monden neemt nog steeds fors toe. Naar verwachting verdubbelt de Afrikaanse bevolking de komende drie decennia, tot in totaal zo’n 2,5 miljard mensen – een kwart van de wereldbevolking. Alleen al dat gegeven vraagt om een forse transformatie van het Afrikaanse voedselsysteem, memoreerde hij tijdens de bijeenkomst
Daarnaast zijn er verschillende andere factoren die een stempel drukken op voedselzekerheid in Afrika. Denk aan klimaatverandering, oorlogen, tekortschietend politiek leiderschap, urbanisatie of marktverstorende dumping vanuit Europa – om maar een paar fikse uitdagingen te noemen. In het boek komen in totaal vijftien van dat soort bepalende thema’s aan bod, elk beschreven door een of meerdere experts op dat gebied – grotendeels van WUR, of gelieerd aan WUR. Bekende namen zijn bijvoorbeeld de hoogleraren Ewout Frankema (Rural and Environmental History), Katrien Descheemaeker (Plantaardige productiesystemen), Han van Dijk (Sociologie van Ontwikkeling en Verandering) en Simon Oosting (Dierlijke Productiesystemen).
Veelheid aan perspectieven
Het boek heeft niet één centrale bevinding; de kracht zit ‘m juist in de veelheid aan perspectieven. Die variatie past ook goed bij de grote diversiteit van het continent. ‘Afrika telt 55 landen, die onderling dusdanig verschillen dat ze hun voedselvoorziening nooit allemaal op dezelfde manier of in hetzelfde tempo aanpassen, aldus De Haas, universitair docent bij de Rural and Environmental History Group.
Die intracontinentale verschillen spreken ook uit de vier landspecifieke hoofdstukken die het boek bevat, met casestudies over respectievelijk Egypte, Ethiopië, Senegal en Zimbabwe. Het boek sluit af met een bespreking van de belangrijkste manieren om Afrika’s voedselsysteem en voedselzekerheid voor de komende decennia te verbeteren.
Aanzet tot meer
Giller vertelde dat het boek al is opgemerkt in Den Haag en recent een uitnodiging heeft opgeleverd om de inhoud te komen toelichten bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarnaast is een verschijnende special van het wetenschappelijke tijdschrift Global Food Security voor een belangrijk deel gebaseerd op de thema’s van het boek. ‘Meer aandacht vestigen op voedselzekerheid in Afrika was een van de belangrijkste drijfveren toen we hier in november 2022 aan begonnen. We zijn blij dat het boek al zo goed wordt opgepikt. Hopelijk vormt het een aanzet voor verdere stappen’, zei Giller daarover.
Exemplaar voor SSG-directeur De Laat
Ter gelegenheid van de lancering van Pathways to African Food Security: Challenges, Threats and Opportunities Towards 2050 overhandigden De Haas (l) en Giller (r) een gedrukt exemplaar van het boek aan Joost de Laat, directeur Social Sciences Group. Het boek is (gratis) beschikbaar via open access.
