Ruim een half jaar heeft de pro-Palestina bezetting van de brug tussen Forum en Orion geduurd. Gisteren kwam daar een einde aan. Wat om zeven uur vreedzaam begon, eindigde met ingrijpen door de politie. Wat overblijft zijn vragen. Waarom nu zo plotseling, waarom met politie-inzet, was de storm echt de reden om de brug schoon te vegen en waar was de raad van bestuur?
Translation in progress
Bestuurslid Rens Buchwaldt laat weten dat hij – op een korte bijeenkomst na waar hij moest spreken –tot elf uur ’s avonds aanwezig was om vinger aan de pols te houden.
Had je niet ter plekke moeten zijn? Misschien had het de-escalerend gewerkt? ‘Ik geloof niet dat mijn aanwezigheid de-escalerend had gewerkt.’
Wanneer is besloten deze actie in gang te zetten? ‘Om tien over half zes gistermiddag. We hadden zorgen over het encampment. Er verbleef nog één persoon, die daar ook permanent woonde. Dat vinden wij geen demonstratie meer. We hebben hem aangezegd dat hij weg moest, het werd onmenselijk. Vorige week maandag, dinsdag en woensdag hebben we geprobeerd hem de schriftelijke aanzegging te overhandigen. Maar wij constateerden dat hij er niet was, tot gisteren. Toen het bericht over de storm kwam, heb ik ‘s ochtends een overleg georganiseerd om het erover te hebben – ook over de vraag of de bewoner er echt niet is.’
‘We hebben toen op onze camerabeelden gezien dat er gedurende een paar dagen drie à vier mensen even aanwezig waren. Verder zat er niemand, in elk geval vanaf maandag. En inmiddels waaide er van alles rond; losse stukken van de tent, winkelwagentjes vielen om. Dat kon niet langer. Eerder zaten er mensen die we konden vragen om het op te ruimen, maar nu niet meer. We hebben de bewoner om tien over half zes een mail gestuurd dat we zouden gaan opruimen vanwege het gevaar door de storm. Vervolgens hebben we alles in gang gezet, door mensen in te schakelen die gespecialiseerd zijn in het opruimen van spullen. De arriveerden ongeveer een uur later. De insteek was om het netjes te doen en mensen de kans te geven hun spullen op te halen.
Dus het was toch niet de insteek alles weg te halen? ‘Jawel, want alles wat er stond was een gevaar.’
Maar het heeft toch al eerder gestormd; het tentenkamp heeft vaker harde wind overleefd? ‘Maar bij eerdere stormen zaten er nog mensen die we hadden kunnen aanspreken.’
Dus het is niet de intentie geweest om alleen de gevaarlijke dingen op te ruimen? ‘Nee. Alles stond op het punt weg te waaien. Het besluit dat we hebben genomen, was om alles weg te halen. We konden niet zeggen: die tent laten we staan en die niet; die nuance was niet mogelijk.’
Had WUR niet eerder duidelijkheid moeten geven over het tentenkamp: blijven of niet? Nu wordt de storm gebruikt als argument. ‘Er zat al drie dagen niemand meer. Informeel hebben we meerdere keren gevraagd om het netjes te houden en op te ruimen. Dat is niet gebeurd. Er zijn meerdere kansen geweest.’
Anders was het tentenkamp er nog geweest? ‘Op het moment van de storm kon één persoon het kamp niet meer veilig maken. En nogmaals: wij hadden niemand om te benaderen.’
Er zijn toch meer activisten? ‘Wij hebben contact met de bewoner gehad.’
Gebeurde dit in overleg met politie en burgemeester? ‘Nee, het besluit om op te ruimen is hier genomen. We hebben wel direct politie en burgemeester op de hoogte gesteld.’
Waarom vond het opruimen pas ’s avonds plaats, in het donker? Dat komt wat schimmig over. ‘Met dat woord ben ik het absoluut niet eens! Het gevaar was er, en acuut. Wij hebben in één uur alles geregeld, inclusief de mobiele kraan die is gebruikt. Die stond niet al lang klaar. Er was geen enkele voorbereiding tot rond half zes.’
Maar ’s avonds zijn er weinig mensen op de campus. ‘Er zijn altijd mensen aanwezig. Dat is geen argument het niet te doen.’
Toch nog even: was is het verschil tussen ontruimen en opruimen? ‘Ontruimen doe je als er mensen bij betrokken zijn. Die waren er niet. Dus we hebben opgeruimd.’
Heeft het bestuur rekening gehouden met politie-inzet? ‘Niet op dat moment, om zeven uur. We hebben wel besproken dat er mogelijk activisten op af zouden komen, maar onze inschatting was dat dat geen grote groep zou zijn. Omdat er niemand op het kamp was.’
Hoe kijken jullie terug op de politie-inzet en de blauwe plekken en schaafwonden die sommige actievoerders hebben opgelopen? ‘Dat is natuurlijk nooit fijn, laat dat duidelijk zijn. We hebben de ruimte geboden aan de mensen die kwamen om spullen mee te nemen. Er waren gesprekken, er is tijd gegeven. Maar helaas liepen er ook mensen met gezichtsbedekking die de opruimers gingen filmen en bedreigen. Toen is de politie gekomen. Een deel van de actievoerder is zich gaan vastklampen en heeft een tent bezet. Er is toen meermaals gevorderd weg te gaan. Dan is het uiteindelijk aan de politie om te bepalen hoe ze ingrijpen.’
De raad van bestuur staan nog steeds achter de actie? ‘Zeker. We hebben op 4 juli geconstateerd dat het bestuur en de activisten niet dichter tot elkaar komen wat de eisen betreft. Vervolgens hebben we aan de demonstranten gevraagd de brug op te ruimen en weg te gaan. In de maanden daarna hebben we op allerlei manieren contact gehad met die ene brugbewoner, die zich niet wilde identificeren. Ook hebben we te kennen gegeven dat we het onmenselijk vonden om daar te wonen. Het was niet bedoeld als permanente bewoning.’
Wat als er weer een kamp komt? ‘De regel is dat je niet mag overnachten op de campus. Daar hebben we aan het begin van deze actie een uitzondering op gemaakt. Die gaan we niet weer toepassen.’
En de eisen van de activisten, onder meer om de samenwerking met Israëlische instituties te beëindigen? ‘Daar gaan we niet op in. We hebben eerder een overzicht gegeven van de samenwerkingen en de status ervan. En nieuwe verzoeken beoordelen we zoals bij elk wetenschappelijk project.’
