Vanochtend werden in Forum protestborden gemaakt voor tijdens de onderwijsdemonstratie in Utrecht. Foto Zoë Robaey Jovan van den Berk, Björn de Kruijf, Gerard Ritsema van Eck en Friso Smedes, leden van de Groningse universiteitsraad, schreven een opiniestuk over de bezuinigingen namens de leden van medezeggenschapsraden van Nederlandse universiteiten. Het stuk werd vandaag gepubliceerd in Trouw (voordat bekend werd dat de demonstratie van donderdag 14 november in Utrecht is afgelast).
‘Donderdag lopen de universiteiten van Nederland leeg. Dit vanwege de ongekend harde bezuiniging die dit kabinet heeft aangekondigd voor het hoger onderwijs: 1 miljard euro. Een getal dat zo groot is, dat het bijna abstract wordt. Om het concreet te houden: dit staat gelijk aan het stopzetten van de rijksbijdragen, en daarmee feitelijk opheffen, van Wageningen Universiteit, TU Eindhoven én Universiteit Twente. Als deze bezuinigingen doorgaan, blijft het niet bij één dag van leegloop, maar zal het lang stil blijven in onze collegezalen.
‘De leegloop donderdag wordt veroorzaakt door het grote, breed ondersteunde protest dat in Utrecht plaatsvindt. Ook de medezeggenschap van de Nederlandse universiteiten stapt morgen in de trein: universiteitsraden, personeelsraden en studentenraden van universiteiten door heel Nederland reizen gezamenlijk af om hun stem te laten horen. Elk jaar worden medewerkers en studenten gekozen om in medezeggenschapsorganen mee te praten met de bestuurders van de universiteit en hen, zo nodig, tot de orde te roepen. Een wereldwijd uniek recht, dat democratie aan de universiteit handen en voeten geeft.
Messteken
‘Deze bezuinigingen zullen onze handen echter binden. De komende jaren zullen in het teken staan van de diepe wond die dit kabinet toebrengt zonder visie, zonder doel, gebaseerd op niets anders dan rancune tegen de vermeende ivoren toren. Bloeden zal de universiteit! En de medezeggenschap mag meepraten over waar de messteken gezet zullen worden. Daar passen wij voor, en daarom protesteren wij luidkeels.
‘Zouden wij onze goedkeuring moeten geven aan het snijden in onderzoek? Geen land komt zo vaak voor in de lijsten van wereldwijd de beste universiteiten. Dat is niet alleen iets om trots op te zijn, het is ook de motor achter Nederland. Onderzoek dat samen gedaan wordt met overheid en bedrijfsleven lost urgente vraagstukken op: maatschappelijke ongelijkheid, polarisatie, de klimaatcrisis. Het fundamentele onderzoek aan de universiteiten legt tegelijkertijd de basis voor de innovatie en maatschappij van morgen. Zonder eindeloze vragenlijsten nu, over tien jaar geen nieuwe behandelingen voor depressie. Zonder nerd in een laboratorium nu, over twintig jaar geen nieuw ASML.
‘Zouden wij dan onze goedkeuring moeten geven aan het snijden in onze medewerkers? De Arbeidsinspectie luidde eerder dit jaar nog de noodklok: de werkdruk is al schrikbarend hoog aan de universiteit en deze bezuinigingen zullen onze medewerkers nog verder uitputten. Nu al voeren universiteiten vacaturestops in. Geen vast contract? Dan vlieg je er nu al zonder pardon uit. En niemand die de lege plekken op komt vullen.
Terug het dal in
‘Moeten wij dan maar onze goedkeuring geven aan het snijden in onderwijs en dus onze studenten? Nee. Langzaam krabbelen zij uit het dal waar de coronapandemie hen in heeft gestort. Fysiek onderwijs, samen in een collegezaal, bleek niet alleen het beste voor het onderwijs, maar is ook essentieel voor hun ontwikkeling en mentale gezondheid. Dit kabinet duwt de studenten terug het dal in: minder geld voor onderwijs betekent minder contacturen.
‘Dat wil zeggen: als je het al kunt betalen om te studeren. Door de langstudeerboete wordt een universitaire studie onbetaalbaar voor hen die een onbetaalde bijdrage willen leveren aan de universitaire gemeenschap, zoals in de medezeggenschap, en aan de maatschappij, zoals bijvoorbeeld mantelzorgers.
‘Deze bezuinigingen zetten de universitaire medezeggenschap met de rug tegen de muur. Daar passen wij voor. Daarom trekken wij donderdag naar Utrecht, en roepen wij iedereen die iets te danken heeft aan de Nederlandse universiteiten op om hetzelfde te doen: onze studenten, onze medewerkers, onze alumni, zelfs alle langstudeerders die nu minister of staatssecretaris zijn.’
