Illustratie Stijn Schreven Een mislukte proef, een afgewezen artikel: in de wetenschap wordt het al gauw bestempeld als falen. En erover praten? Dacht het niet. In deze rubriek doen collega’s dat wel. Want falen is nuttig. Dit keer Fred Kistenkas, senior onderzoeker Environmental Research en universitair docent Environmental Law in ruste.
‘In 2003 maakte ik als jurist de overstap van de Amsterdamse rechtenfaculteit naar Wageningen Research. Ik belandde in een nieuwe wereld, omringd door bèta- en gamma-wetenschappers. Een groot verschil dat ik ervoer, was de manier waarop we publiceren. Tijdens mijn eerste jaren bij WUR had ik iets nieuws ontdekt over natuurbeschermingsrecht. Een collega spoorde me aan om dat te publiceren in een internationaal wetenschappelijk tijdschrift.
Weken later kreeg ik mijn publicatie terug, vol rode markeringen. Ik schrok me rot
Tot dan toe had ik gepubliceerd in Nederlandse vakbladen, zoals gebruikelijk bij rechtsgeleerdheid. In de academische wereld van Wageningen ligt de nadruk op Engelstalige high-impact journals. Ik paste me aan en stuurde mijn onderzoek op naar zo’n tijdschrift.
‘Weken later kreeg ik mijn publicatie terug, vol rode markeringen en kritiek. Ik schrok me rot. In twintig jaar regelmatig publiceren in Nederlandse vakbladen had ik zoiets nog nooit meegemaakt. Rechtswetenschappelijke vakbladen plaatsen je artikel direct of wijzen het af zonder toelichting. Overrompeld concludeerde ik dat mijn werk niet goed genoeg was. Toch bleef ik het proberen, steeds met hetzelfde resultaat: kritiek. Drie jaar later werkte ik parttime bij een leerstoelgroep. Tijdens een koffiepauze kwam dit onderwerp ter sprake. Mijn collega’s vertelden dat het gebruikelijk is om verbeterpunten te krijgen van reviewers. Het is zelfs een goed teken; het tijdschrift wil het artikel publiceren, mits je de voorgestelde aanpassingen doorvoert. Natuurlijk groef ik toen mijn oude e-mails op. Mijn publicaties waren inderdaad geaccepteerd door een paar toptijdschriften. Ik had alleen nog aanpassingen moeten maken. Wat een gigantisch gemiste kans.
‘Toch geef ik niet mezelf of de organisatie de schuld van deze fout. Ik kon er eigenlijk meteen om lachen. Er zit een groot verschil in publicatiecultuur tussen alfawetenschappen enerzijds en bèta- en gammawetenschappen anderzijds. Het is goed dat we dat ontdekt hebben. Tegenwoordig zie ik meer juristen bij WUR. Die wijs ik direct op het belang van het peer-reviewsysteem en het verschil met ‘onze’ manier van publiceren, zodat zij niet dezelfde fout maken.’
