Het voedselbos bij Eerbeek. Foto Sverre van Klaveren Een voedselbos aanplanten, het herstellen van de natuurlijke loop van een beek of nieuwe duinen aanleggen. Alle drie zijn het voorbeelden van nature based solutions, maatregelen die de natuur beschermen of verbeteren en die tegelijk maatschappelijke vraagstukken oplossen. WUR-onderzoekers maakten samen met lezers van Nature Today een overzicht van zulke natuurmaatregelen in Nederland.
De interactieve kaart van Nederland werd ontwikkeld door bezoekers van natuurnieuws-website Nature Today te vragen naar de nature based solutions, ook wel natuurmaatregelen, bij hun in de buurt, of waar ze van hadden gehoord. Onderzoekers van Wageningen Environmental Research maakten een selectie van de ruim 250 inzendingen. Van 55 natuurmaatregelen was genoeg informatie om ze op de kaart te zetten en meer details te geven.
‘De kaart is dus geen compleet overzicht van alle natuurmaatregelen. Het is vooral bedoeld als inspiratiebron’, vertelt onderzoeker Climate Resilience Daan Verstand. Het is een aanvulling op de kaart van Nederland in 2120, waarin een op natuur gebaseerde toekomst van Nederland wordt geschetst. ‘Maar we hoeven geen 100 jaar te wachten op initiatieven: er gebeurt nu al een heleboel op dat gebied, we zijn al die kant op aan het bewegen.’
Linksom of rechtsom
De natuurmaatregelen op de kaart zijn divers, het gaat van grote projecten zoals het versterken van de dijk bij Texel met nieuwe zandduinen, tot kleine initiatieven zoals een buurttuin of een natuurbegraafplaats. ‘Als je naar een maatschappij toe wilt waarin de natuur meer centraal staat, dan is het linksom of rechtsom allemaal oké, zolang je gewoon aan de slag gaat met de natuur,’ vult onderzoeker Sverre van Klaveren aan. ‘De gemeente of de provincie kunnen dingen doen, maar je kan zelf ook aan de gang in je achtertuin.’
Voor beleidsmakers zijn natuurmaatregelen soms nog een moeilijk te vatten concept. Waar moet je beginnen?
Onderzoeker Sverre van Klaveren
Van Klaveren ging op bezoek bij het Vechtpark in Harderberg en het Voedselbos in Eerbeek en sprak met de initiatiefnemers over hun inspiratie, hoe het project tot stand kwam en wat daarvoor nodig was. Deze voorbeelden zijn als langer verhaal op de kaart te vinden. ‘Voor beleidsmakers zijn natuurmaatregelen soms nog een moeilijk te vatten concept. Waar moet je beginnen?’
Verstand: ‘Op dit moment zijn technische, ‘grijze’ maatregelen nog gangbaar, al hebben beleidsmakers wel aandacht voor bijvoorbeeld het hermeanderen van beken om droogte tegen te gaan. Dat hermeanderen is inmiddels best een onderwerp in Nederland sinds 2018, onder burgers, maar ook onder boeren. Andere dingen zoals groenblauwe dooradering of vernatting gebeurt minder. Hopelijk biedt deze kaart daar inspiratie voor.’
De komende jaren worden de effecten van verschillende nature based solutions onderzocht en gemonitord als onderdeel van het Groeifonds-project NL2120. ‘We willen beter begrijpen hoe de oplossingen werken, hoe we ze kunnen opschalen,’ zegt Verstand. ‘Deze kaart laat zien wat er al kan, maar we moeten het wel verder uitbreiden.’
