Een afbeelding die Shah gebruikt voor het vak: Victorian Blacks, geschilderd in 1890 door aboriginal kunstenaar Tomy McRAE – Een stam uit Melbourne houdt een corroboree (heilig dansritueel) nadat ze voor de eerste keer schepen zien aanmeren (van de kolonisators). Wat is dekolonisatie? Hoe wordt onze hedendaagse werkelijkheid gevormd door onze koloniale geschiedenis? Waarom en hoe heeft het Westen haar zeggenschap en heerschappij over ‘de rest’ verworven? Deze vragen staan centraal in het nieuwe mastervak Decolonizing Science and Technology.
Esha Shah, werkzaam bij de leerstoelgroep Water Resources Management, is de coördinator en docent van het vak en daarnaast een van de drijvende krachten achter een docenteninitiatief rond dekolonisatie.
Ze werd door de leerstoelgroep Knowledge, Technology & Innovation (KTI) gevraagd dit vak te ontwikkelen, vanwege het belang van het onderwerp én de roep vanuit studenten om dekolonisatie van het Wageningse onderwijs.
De debatten over dekolonisatie bij WUR staan niet op zichzelf. ‘Wereldwijd is er een roep om het hoger onderwijs te dekoloniseren’, zegt Shah. ‘Maar vaak wordt de term dekolonisatie niet goed begrepen. Dan worden alleen Eurocentrische ideeën besproken, terwijl belangrijke debatten over (de/post)kolonisatie uit de afgelopen decennia in Azië, Afrika en Latijns-Amerika buiten beschouwing blijven. Doel van dit vak is om die kloof te overbruggen, door een diversiteit aan zienswijzen te bestuderen.’
Vanwege de inbedding bij KTI ligt de focus van het vak bij wetenschap en technologie in relatie tot de koloniale periode, legt Shah uit. ‘Het vak maakt abstracte debatten tastbaar door vier concrete voorbeelden te analyseren van controverses uit de wetenschap en technologie – om zo beter te begrijpen dat dekolonisatie een langetermijn historisch proces is.’
Recente controverse
Gevraagd naar een voorbeeld noemt ze een recente controverse uit de geschiedenis van de wetenschap: een belangrijke innovatie die de kern vormde van de 18e-eeuwse industriële revolutie die van Groot Brittanië een koloniale en economische grootmacht maakte, bleek gestolen van 76 zwarte Jamaicaanse metaalbewerkers, van wie velen in slavernij leefden. ‘Dit soort controverses worden bij dit vak besproken. Ze tonen aan hoe onze koloniale geschiedenis nog altijd een stempel drukt op het heden’, legt Shah uit.
Het vak (6 ECTS) wordt aangeboden in periode 1, staat open voor alle masterstudenten en bestaat uit (gast)colleges en interactieve sessies, gebaseerd op zowel wetenschappelijke literatuur als op popcultuurbronnen zoals films en fictie. Een excursie naar het Wereldmuseum in Amsterdam is ook onderdeel van het vak. Aanmelden kan vanaf 1 juni onder OSIRIS code CPT59006.
