Still uit de aankondiging van de serie. Beeld NPO Tekst Youssef el Khattabi
In de NPO-serie Food for Thought stellen filmmakers Kadir van Lohuizen en Doke Romeijn onze manier van voedselproductie aan de orde. Om na te praten over de serie, organiseerde WUR onlangs het evenement DocuScience.
Dit evenement was georganiseerd om de impact van de serie te bespreken, waarbij zowel wetenschappers als kijkers geraakt werden door de onthullingen en confronterende beelden over ons voedselsysteem. Het doel was om de academische inzichten te vervlechten met de realiteit van de voedselindustrie en om open gesprekken te stimuleren over de toekomst van voedselproductie.
De documentaireserie onthult de complexe systemen achter onze dagelijkse voedselconsumptie – variërend van geïndustrialiseerde veeboerderijen in de VS tot technologisch geavanceerde kassen in China. In de serie komen ook WUR-wetenschappers aan het woord.
Nieuwsgierig
Tijdens het evenement vertelde Liesje Mommer, hoogleraar Ondergrondse Ecologie, over het cruciale belang dat onderzoekers, boeren en producenten wereldwijd gezamenlijk nadenken over de wereldvoedselproductie en dat verschillende perspectieven samenkomen.
Mommer: ‘Het gaat er niet om dat we een oordeel vellen over de boer, maar dat we met elkaar in gesprek gaan om betere oplossingen te vinden. Dat zie je ook in China; daar proberen ze echt iets goeds te doen, door bijvoorbeeld groente lokaal te verbouwen in kassen. De uitdaging ligt in het introduceren van nieuwe perspectieven en het gezamenlijk optrekken. Dat vereist nieuwsgierigheid naar elkaar. Alleen maar zeggen dat iets slecht is, werkt niet.’
Tijdens een discussie in de zaal stelt onderzoeker en bezoeker van het evenement Inder Kumar de transparantie in de voedselproductie aan de orde. ‘De confronterende beelden en verhalen uit de serie dwingen ons om de complexiteit en urgentie van de problematiek in de voedselproductie onder ogen te zien’, aldus Kumar. Dat is volgens hem noodzakelijk om een diepgaand begrip te krijgen van de problemen die we hebben en de mogelijke oplossingen daarvoor.
Half miljoen koeien
Documentairemaker Kadir van Lohuizen vertelde dat de docuserie zijn kijk op voedselproductie en -consumptie ingrijpend heeft veranderd. Hij ziet een enorme kloof tussen consumenten en de productie van hun voedsel, een thema dat in zijn werk naar voren komt. ‘We verwachten tegenwoordig dat alles het hele jaar door beschikbaar is, zonder echt te begrijpen wat daarvoor nodig is.’ Hij verwijst daarbij naar de industrialisatie en mechanisatie van de voedselproductie, zoals op de ranches in Texas die hij bezocht voor de serie en waar tot een half miljoen koeien gehouden worden. ‘Het is ongelooflijk wat we kunnen produceren en hoe we dat doen.’
We verwachten tegenwoordig dat alles het hele jaar door beschikbaar is, zonder echt te begrijpen wat daarvoor nodig is
Deze grootschaligheid en de afstand die mensen daardoor krijgen tot het natuurlijke proces van voedselproductie zijn kernpunten in zijn documentaires. Een oordeel wil Van Lohuizen de kijker niet meegeven, die mag zijn eigen conclusies trekken: ‘Het systeem zoals we dat nu hebben opgetuigd is, hoe bewonderenswaardig efficiënt ook, ontspoord. Bovendien hebben covid en de Oekraïneoorlog laten zien dat de import-exportmachine heel snel kan vastlopen. Ik hoop met deze serie bij te dragen aan dat besef, aan bewuster nadenken over wat je eet.’
We hebben voor deze DocuScience avond fragmenten uit de serie geknipt en deze Engelstalig ondertiteld. Mocht je het voor onderwijs willen gebruiken, kan je contact met me opnemen en dan stuur ik het op (simone.ritzer@wur.nl)