‘We hebben een techniek nodig om in de maag te kunnen kijken,’ vertelt promovendus Morwarid Mayar, ‘zodat we kunnen zien hoe melk verteert in ons lichaam.’ Dinsdag promoveerde ze op technieken om melkeiwitvertering te bestuderen.
‘De koemelk die je drinkt is vloeibaar, maar door de zure omgeving van de maag en een daar aanwezige enzym, krijgt het al snel een meer vaste structuur die op kaas lijkt’, licht Mayar toe. ‘En omdat de structuur van onze maaginhoud kan bepalen hoe snel die inhoud vanuit de maag naar de darmen gaat – en dat weer bepaalt hoe goed voedingsstoffen worden opgenomen – is het belangrijk dat we weten hoe die structuurveranderende processen in ons lichaam plaatsvinden.’
Interactie meten
In haar proefschrift beschrijft Mayar zowel de in vitro-experimenten die ze aan het begin van haar promotietraject uitvoerde, als een studie met mensen. ‘Structuurveranderingen van de maaginhoud worden vaak via dierproeven en in vitro onderzocht; met reageerbuisjes, enzymen en zure milieus bootsen onderzoekers dan na wat er in de maag gebeurt. We weten nog niet of dat te vergelijken is met wat in de mens gebeurt. Ik heb met mijn proefschrift aangetoond dat MRI een goede techniek is om de vertering van melkeiwitten te volgen in de mens.’
Deze metingen deden we in een gewone MRI-scanner, die ze ook in het ziekenhuis gebruiken, vertelt Mayar. ‘Met MRI kunnen we de interactie zien die eiwitmoleculen hebben met watermoleculen. Aan de hand van deze interactie konden we herleiden wat de vorm is van het eiwitmengsel op dat moment: vloeibaar of juist meer vast. Deze kennis konden we vervolgens toepassen op verschillende soorten melk, die meer of minder verhit waren.’
In mensen meten
‘Door de verhitting van melkproducten te beïnvloeden, kun je verteringsstappen en daardoor de uiteindelijke opname van voedingsstoffen manipuleren. Voor mensen bij wie het verteringssysteem, door ziekte bijvoorbeeld, niet optimaal werkt, kan het misschien zinvol zijn om de ene melkvariant te vervangen door de andere omdat je die melk beter verteert’, legt Mayar uit.
‘Van lang verhitte melk verwachten we op basis van in vitro-experimenten dat het sneller door de maag beweegt dan kort verhitte melk, maar in ons onderzoek, waar we de maaglediging van mensen in de MRI-scanner bestudeerden, zagen we het tegenovergestelde. Dat vond ik echt een verrassende bevinding. Daarom is het goed als we zulke details direct in mensen kunnen meten, in plaats van het alleen te baseren op laboratoriumonderzoek.’
Zijn er ook plantaardige melksoorten getest?
In deze studies werd alleen naar de vertering van koemelk gekeken.