Testhuisdieren Kerel (links) en Pippa. Foto Arjan Ligtermoet Diervoederfabrikanten testen de smakelijkheid en verteerbaarheid van hun producten meestal in onderzoeksfaciliteiten, maar baasjes kunnen dit ook thuis doen, blijkt uit onderzoek van alumnus Evelien Bos. Inmiddels biedt ze deze thuistesten aan via haar start-up Pet Panel, waarmee ze is genomineerd voor een Wageningen Entrepreneurship Grant.
Om de kwaliteit van hun eindproduct te bepalen, testen fabrikanten van huisdiervoeding hun producten op smakelijkheid en verteerbaarheid. Dat gebeurt meestal met honden en katten in testfaciliteiten. Dat heeft zo zijn voordelen: de omstandigheden zijn gestandaardiseerd en gecontroleerd door onderzoekers die de test uitvoeren. Maar hoe representatief is dat voor de echte wereld, bij honden, katten en hun baasjes thuis?
Evelien Bos ontwikkelde tijdens haar promotieonderzoek een protocol om smakelijkheid en verteerbaarheid van huisdiervoer thuis te testen. Het levert de fabrikant belangrijke inzichten op over hoe hun voeders het in de praktijk doen en het geeft een alternatief voor het houden van dieren in testfaciliteiten. Bos: ‘Het is mijn passie om dierenwelzijn te verbeteren en een brug te slaan tussen wetenschap en praktijk.’
Ik wil niet dat mijn onderzoeksresultaten alleen op de boekenplank eindigen.
Met het onderzoek ontwikkelde Bos richtlijnen om een betrouwbare thuistest uit te voeren. Bovendien bleken de testen snel gedaan te kunnen worden. ‘Huisdieren zijn al binnen een of twee dagen aan het nieuwe voer gewend en kunnen goed en snel aangeven welk voer ze het lekkerst vinden.’En dat is belangrijk, want voer kan nog zo gezond en voedzaam zijn, als het dier er de neus voor ophaalt, is dat niet relevant. ‘Smaken verschillen nu eenmaal.’
Poep
Eigenaren krijgen afgewogen porties voer thuis gestuurd. De eerste test is een acceptatietest: wil het dier het voer eten? Bij een andere test mag het dier kiezen tussen twee soorten voer. De eigenaar verzamelt het voer dat niet wordt opgegeten en houdt een dagboek bij over het gedrag. ‘Huisdiereigenaren kennen hun dier door en door en kunnen zelf goed het gedrag beoordelen’, zegt Bos. ‘Bovendien zijn zij uiteindelijk de klant, dus hun mening is zeer relevant voor een fabrikant.’
Bos vraagt eigenaren ook om poep van hun dier op te sturen. Die bevat namelijk een schat aan informatie. ‘We kunnen de voedingswaarde bepalen, dus hoeveel van de voedingsstoffen daadwerkelijk worden verteerd en opgenomen. Dit varieert nogal tussen dieren omdat factoren zoals geslacht, leeftijd, lichaamsgewicht en activiteit dit kunnen beïnvloeden. Met de thuistesten kunnen dieren van alle soorten en maten meedoen en zo verzamelen we kennis over de hele huisdierpopulatie. Of we kunnen juist testpanels samenstellen met een representatieve groep dieren waarvoor het specifieke product is gemaakt.’
Start-up
Bos promoveerde afgelopen november en begin dit jaar startte ze haar bedrijf Pet Panel, samen met twee partners. Diervoederfabrikanten kunnen daar testaanvragen indienen. ‘Tijdens mijn promotieonderzoek kreeg ik al veel thuistest-aanvragen van voederfabrikanten. Daar kon ik toen nog niets mee, maar het heeft mij wel aan het denken gezet. Ik heb de expertise en het netwerk. Daarnaast wil ik niet dat mijn onderzoeksresultaten alleen op de boekenplank eindigen.’
Ik kwam tijdens het onderzoek veel bij mensen thuis en het was ontzettend waardevol dit samen met hen te doen.
Met haar start-up is Bos genomineerd voor de Wageningen Entrepreneurship Grant die University Fund Wageningen jaarlijks uitreikt aan jonge ondernemers met maatschappelijke impact. Op 22 mei staat ze in de finale. ‘Ik heb er super veel zin in en ik hoop natuurlijk dat ik win.’
Het prijzengeld van 25 duizend euro wil ze gebruiken om Pet Panel op te schalen. ‘Als je een bedrijf begint, start je normaal gesproken bij nul, maar omdat ik er al mee bezig was tijdens mijn promotieonderzoek, gaat het nu al erg hard met de testaanvragen. Dat is geweldig, maar ook een uitdaging. We hebben namelijk veel meer testpanelleden nodig.’
En alsof ze het nog niet druk genoeg heeft, start Bos binnenkort met een postdoctoraal onderzoek. Ze wil een nieuwe onverteerbare marker ontwikkelen waarmee ze de verteerbaarheid nog beter kan onderzoeken in ongecontroleerde omstandigheden, zoals de thuissituatie. ‘Mijn idee is ongeveer zeventig procent van mijn tijd aan Pet Panel te besteden, en dertig procent aan mijn postdoc.’
Voor meer informatie of deelname aan het testpanel: www.petpanel.nl
Bedrijven slaan de handen ineen
Het promotieonderzoek van Evelien Bos werd mede gefinancierd door negen bedrijven uit de diervoedingsindustrie. Elk van deze bedrijven schonk een bedrag aan het University Fund Wageningen, samen goed voor zo’n 325 duizend euro. Bos: ‘Het is best uniek dat al deze bedrijven, die in het dagelijks leven elkaars concurrenten zijn, toch gezamenlijk geven. Dat geeft wel aan dat dit onderwerp belangrijk is voor de gehele industrie.’
