De setting van het landbouw- en natuurdebat. Foto Resource Speciaal voor campusbewoners organiseerden WUR en De Gelderlander dinsdagavond in Omnia een debat met de woordvoerders landbouw en natuur van acht politieke partijen: NSC, D66, GL/PvdA, BBB, VVD, PvdD, CDA en CU. Uit dat debat sprak veel verdeeldheid; uitwegen uit impasses zoals het stikstofvraagstuk lijken nog ver weg. Laura Bromet (GL/PdvA): ‘Als je al over de werkelijkheid verschilt van mening, hoe moet je dan ooit tot oplossingen komen?’
Voorafgaand aan het debat werd WUR-bestuursvoorzitter Sjoukje Heimovaara kort geïnterviewd door de debatleiders van De Gelderlander. Waar hoopte ze op, wat heeft Nederland nodig? ‘Dappere leiders met visie’, antwoordde ze onomwonden. Onder Rutte mag visie dan een vies woord zijn geweest, maar zónder zijn we ook niet heel veel opgeschoten, stelde ze. ‘En ik maak me daar zorgen over als ik kijk naar dit land: naar de staat van de natuur, van onze agrarische gemeenschap, van ons totale voedselsysteem en van onze omgeving. Als we elke keer geen keuzes maken, dan gaan we steeds verder achteruit.’
Ze benoemde dat boeren vanwege gebrek aan duidelijkheid nu niet vooruit kunnen. ‘Ze kunnen niet investeren, omdat ze niet weten wat straks nog mag, maar ze kunnen ook niet desinvesteren. Als burger, als boer, als Nederlander moeten we weten waarop we kunnen vertrouwen voor de toekomst. We hebben dringend een visie nodig die richting geeft – en het liefst ook perspectief biedt. Dat je denkt: oh, als we die keuze maken, kan het ook best mooi worden.’
Verdeeldheid
Zo’n gedeelde visie, of in ieder geval een kiem daarvoor, leek tijdens het debat nog ver weg. Natuurlijk is er de partijen in deze laatste week voor de verkiezingen veel aan gelegen om een scherp profiel te kiezen. Maar ook los van die verkiezingsdynamiek leek de verdeeldheid groot. Illustratief was de aanvaring tussen Cor Pierik (BBB) en Laura Bromet (GL/PvdA), over de staat van de natuur in Nederland. Pierik haalde een rapportage aan van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat noemt dat de Living Planet Index – een graadmeter van de biodiversiteit – sinds 1990 met meer dan 2,2 procent is toegenomen. Dus zo slecht gaat het helemaal niet, stelde hij. Waarop Bromet verzuchtte: ‘Het allermoeilijkste van mijn woordvoerderschap vind ik dat ik naar zulke verhalen moet luisteren. Als we al van mening verschillen over de werkelijkheid, hoe moeten we dan ooit tot oplossingen komen?’
Winnaars en verliezers
Naast de opening werd Heimovaara ook bevraagd ter afsluiting van de avond. ‘Ik hoor vooral hoe problemen onderstreept worden. Ik hoor ook wel wat oplossingsrichtingen die een soort van consensus kennen, en daar word ik heel blij van. Maar echte keuzes, echte dappere keuzes, hoor ik nog te weinig.’ Ze sloot af door te refereren aan de uitspraak tijdens het debat dat Nederland voor een echte transformatie staat, en dat transformaties ook altijd verliezers kennen. ‘Dat is iets wat we moeten onderkennen: als je verandert, kan niet iedereen op dezelfde manier doorgaan als nu. Maar een transformatie kent ook winnaars. Nieuwe winnaars, met nieuwe manieren. En ze zijn er, nieuwe manieren om natuur en agrarische productie in balans te brengen. En we staan in Wageningen meer dan klaar om die te helpen realiseren.’
Meer over het debat en de inbreng van de woordvoerders van de politieke partijen is te lezen in het verslag van De Gelderlander.
