Tranen biggelen (ex-)studerend Nederland de afgelopen twee weken langs de wangen. De rente op de studieschuld die vanaf 2024 gaat gelden is vervijfvoudigd tot ruim 2,5 procent. Dat leidt tot 45 procent hogere wettelijke aflossingsbedragen, rekende de Volkskrant uit. Met name de basisbeursloze pechgeneratie (ondergetekende) komt er bekaaid vanaf. De jaarlijkse rente over mijn studieschuld (als ik mijn schuld vorig jaar niet had ‘gesplitst’ en vastgezet op 0,46 procent) zou mijn schuld harder laten groeien dan de eenmalige compensatie het zou laten krimpen. Studenten reageerden verbaasd en teleurgesteld over deze nieuwe klap in het gezicht.
In mijn column in 2022 voorspelde ik al dat de rente over de studieschuld voor 2024 zou worden vastgesteld tussen de 2 en 3 procent. De kleine lettertjes van DUO speelden een grotere rol in die voorspelling dan mijn glazen bol met toekomstige rentestanden. Iedereen had dit dus kunnen zien aankomen – zelf wanneer je de studentencolumns van Resource overslaat.
In plaats van mij fatsoenlijk in te lichten, werd ik op kinderlijke wijze gerustgesteld. Verbouwereerd bleef ik achter.
De verbazing en teleurstelling ligt dus gedeeltelijk aan de studenten die zich niet zo goed informeren. Maar het ligt ook aan de zeer matige communicatie vanuit de overheid. Een voorbeeldje: de oude rekentool van DUO was incompleet en daardoor misleidend. In een vriendelijk telefoongesprek met DUO deelde ik mijn constructieve kritiek. Die kritiek werd op even vriendelijke wijze in de prullenbak gegooid. ‘Je kan je wel zorgen maken, maar misschien word je later wel rijk! Dat kan ook’, zei DUO aan de telefoon. In plaats van mij fatsoenlijk in te lichten, werd ik op kinderlijke wijze gerustgesteld. Verbouwereerd bleef ik achter.
De nieuwe terugbetaal-rekentool van DUO is inmiddels verbeterd, maar geeft de gebruiker nog steeds weinig inzicht in een paar belangrijke elementen. Bijvoorbeeld: als DUO degene met wie je een relatie hebt, erkent als ‘partner’, heeft dat kolossale invloed op je wettelijke terugbetalingsbedragen. In het geval van twee pechstudenten met allebei een studieschuld, ga je ‘dubbel’ betalen over hetzelfde inkomen (misschien iets voor een volgende column). Ook het schuldverloop (groeit je schuld? Wanneer daalt het?) blijft onduidelijk.
Wat momenteel ook nog buiten beeld is, is de aanzienlijke groep studenten die gedurende 35 jaar hun schuld eerst alleen maar zien groeien, meer aflossen dan ze oorspronkelijk geleend hebben, en in die 35 jaar nooit van hun schuld afkomen. Ik ga een nieuwe voorspelling doen: daar komt eind 2025 ophef over.
Of de kans bestaat dat jij in deze groep terechtkomt – en dat hangt af van zaken als rente, startsalaris en inkomensgroei – kun je uitvogelen met deze rekentool die ik maakte. De verrassing uit de hoge hoed is dat de basisbeurs ook nog wel eens aan de pechgeneratie uitgekeerd zal kunnen worden, ook al weet je dat pas na 35 jaar. Probeer het uit!
