De redactieraad (Editorial Board) van Resource heeft twee klachten ontvangen naar
aanleiding van het artikel ‘We moeten het over China hebben’, dat is verschenen in nummer
16 van mei 2023. Beide indieners stapten naar de redactieraad omdat zij vonden dat de hoofdredactie van Resource hun klacht onvoldoende serieus nam.
Volgens artikel 6.1 van het redactiestatuut is het aan de redactieraad om te beoordelen
of met het artikel de basisprincipes van het tijdschrift, zoals geformuleerd in artikel 1 van de
redactiestatuten, zijn geschonden. Daarbij gaat het met name om artikel 1.3 en 1.5.
Beide klachten heeft de redactieraad behandeld in zijn vergadering van 29 juni 2023.
Voorafgaand daaraan hebben de leden ook kennisgenomen van de reacties op het
betreffende artikel op intranet en de verklaringen van de hoofdredacteur, zowel in het blad
als mondeling tijdens de vergadering. Dat laatste is voorgeschreven in artikel 6.1. Na zijn
toelichting heeft de hoofdredacteur de vergadering verlaten en is de raad tot een vijftal
conclusies gekomen.
De conclusies van de redactieraad zijn als volgt:
1) Voor zover we kunnen beoordelen is er de jure geen sprake van racisme of
discriminatie. Vooralsnog zien we dan ook geen reden voor excuses of terugtrekken
van het artikel. Wel is het zo dat de tone of voice van sommige zinssneden in het
artikel als neerbuigend kan worden ervaren. Dit is ook door de hoofdredacteur
erkend in zijn voorwoord in nummer 18 (juni 2023), waarin hij heeft aangegeven
sommige bewoordingen aan te willen passen. Wij adviseren de redactie om in het
vervolg meer rekening te houden met het internationale karakter van de WUR-gemeenschap
en zorgvuldiger te formuleren.
2) De aanleiding voor het artikel is een rapport van de Wageningen Graduate Schools
(WGS), dat niet openbaar is. Hoewel de inhoud van het rapport ons onbekend is, zien
we geen aanleiding om te veronderstellen dat die verkeerd is weergegeven. Wel
hebben we de indruk dat de auteur zich iets te veel heeft vereenzelvigd met de
conclusies van het rapport en daardoor te weinig kritische distantie heeft betracht.
3) Het artikel gaat in op zowel de situatie van de uit China afkomstige PhD-studenten als
op de geopolitieke rol van China en hoe Nederland zich daartoe moet verhouden.
Achteraf gezien was het beter geweest om die onderwerpen niet in één artikel te
behandelen, maar te splitsen in twee aparte artikelen of in apart kader te plaatsen.
Dit om te voorkomen dat individuele PhD-studenten worden geassocieerd met de rol
die China speelt op het wereldtoneel. De hoofdredacteur heeft dit inmiddels ook
erkend in zijn voorwoord in nummer 17 (juni 2023).
4) Wat betreft de eis tot wederhoor stellen we vast dat het weliswaar gebruikelijk is om
dat in of bij het betreffende artikel te doen, maar dat dit geen journalistieke vereiste
is. Wederhoor kan ook gebeuren in een vervolgartikel of door ruimte te bieden aan
ingezonden stukken. In dit geval ligt het gebruik van die mogelijkheden voor de hand,
omdat de kop van het artikel ‘We moeten het over China hebben’ uitnodigt tot
discussie in Resource over dit onderwerp.
5) Volgens Artikel 1.3 van het Redactiestatuut heeft Resource twee belangrijke
doelstellingen: 1) het leveren van een bijdrage aan de missie en beleid van de
organisatie en 2) voorzien in de informatiebehoefte en belangen van zijn lezers. In dit
geval gaan we mee in de afweging van de redactie dat het belang van het informeren
van de WUR-gemeenschap over het rapport van de WGS opweegt tegen eventuele
gevolgen voor de organisatie. Temeer omdat het artikel voorafgaand aan publicatie is
voorgelegd aan de Rector Magnificus en de persvoorlichter van Corporate
Communications. Beiden maakten geen bezwaar tegen de publicatie.
We hebben de indieners van de klachten inmiddels over bovenstaande conclusies en
adviezen geïnformeerd. Gezien de ontstane discussie menen wij er goed aan te doen deze
openbaar te delen via dit bericht in de Resource.
Namens de Redactieraad,
Joost van Kasteren (voorzitter)
