Twee van de acht jonge zwanen uit het gezinnetje op de campus zijn niet grijs maar wit. Dat kleurverschil heeft een tamelijk eenvoudige genetische basis, zegt onderzoeker en docent (Wildlife Ecology and Conservation) Jente Ottenburghs. Hij zocht het uit en schreef er een interessante blog over op zijn kanaal. Dat witte kleurtje is niet alleen vrij zeldzaam, het is ook nogal link.
Ottenburghs viel het kleurverschil op toen hij tijdens een practicum in Forum naar beneden keek en de zwanen zag. ‘Het was rustig in de les, dus ik ben meteen gaan uitzoeken wat er achter dat kleurverschil zit. Of er een genetische basis voor is.’ Ottenburghs doet zelf onderzoek naar hybridisatie bij vogels. Wekelijks blogt hij over nieuwe papers op zijn vakgebied. Dat leverde al meer dan 500 blogs op.
Mendel
Die genetische basis is er dus. In 1968 al stelden ornithologen vast dat de in de natuur aangetroffen verhouding tussen witte en grijze jongen simpel te verklaren is uit de erfelijkheidswetten van Mendel. ‘Wit is daarbij recessief ten opzichte van grijs. De witte jongen zijn bovendien meestal vrouwtjes. Dat wijst erop dat het kleurgen waarschijnlijk op een sexchromosoom ligt.’
Uit studies blijkt dat de ouders dan agressiever zijn naar hun witte jongen
Jente Ottenburghs, Wildlife Ecology and Conservation
Dat kleurverschil heeft consequenties. ‘De witte hebben lagere overlevingskansen’, zegt Ottenburghs. ‘Dat komt vooral tot uiting als ze sub-adult zijn, dus in hun tweede levensjaar. Uit studies blijkt dat de ouders dan agressiever zijn naar hun witte jongen. Die lijken dan erg op een volwassen zwaan, waardoor de ouders hen wegjagen. De grijze zijn in die fase bruin en worden getolereerd.’
Sloot
Zwanen die jong ‘het huis uitgaan’ zijn in het nadeel. Of dat de witte campuszwanen ook gaat gebeuren, valt te bezien. Het is al opmerkelijk dat alle acht jongen nog leven. Voorgaande jaren vielen veel jongen ten prooi aan de snoek in de vijver bij Forum. Het ouderpaar broedde dit jaar in de Orion-vijver. Het gezin houdt zich sindsdien voornamelijk op in de sloot langs de Droevendaalsesteeg.
