Birgit Boogaard op archiefbeeld, tussen haar studenten. Foto Marieke Enter Birgit Boogaard is maandagmiddag uitgeroepen tot de beste universitair docent van Nederland. Het is de eerste keer dat een WUR-docent die eretitel in de wacht sleept. Haar dankwoord werd ook een statement: ‘In het onderwijs is nog zó ontzettend veel te doen qua inclusie.’
Tijdens de finale in de Utrechtse stadsschouwburg gaven alle genomineerden een mini-college over hun vakgebied. Boogaard overtuigde de jury het meest met haar mini-college Afrikaanse filosofie, haar inmiddels befaamde vak waarbij Resource begin dit jaar mocht aanschuiven. Ook nu opende ze met ‘sawubona’, letterlijk: ik zie jou, jij doet ertoe. En ook nu gebruikte ze verschillende dialoogvormen om ieders stem hoorbaar te maken en ‘de wijsheid van de groep’ te ontgrendelen; werkvormen die ook wel bekendstaan als liberating structures.
‘Je kon een speld horen vallen tijdens haar mini-college. En de dagvoorzitter verzuchtte dat haar bijdrage nog veel langer had mogen duren’, vertelt studieadviseur Internationale Ontwikkelingsstudies Evelien Meijs. ‘Ik ben natuurlijk supertrots dat Birgit heeft gewonnen, maar vooral heel blij voor onze studenten dat ze nu deze erkenning krijgt. Want wat zij doet, is bijzonder en verdient navolging.’
Inclusief
Collega-docent Eva Meijer, ook mee naar Utrecht om Boogaard aan te moedigen, is het daar helemaal mee eens: ‘Studenten voelen zich gezien en gehoord in haar colleges. Ik weet dat Birgit er heel veel tijd in steekt om haar colleges zo te ontwerpen dat alle studenten zich veilig en welkom voelen, zodat ze zonder terughoudendheid meedoen. Zij slaagt erin een leeromgeving neer te zetten die, ook voor studenten uit the Global South, écht inclusief en écht veilig is. En dat is hard nodig in het hoger onderwijs.’
Boogaards studenten beamen dat. ‘We vinden het terecht dat ze gewonnen heeft. Birgit is een heel inspirerende docent. Hopelijk stimuleert deze prijs de aandacht en openheid bij WUR voor dekolonisatie en inclusiviteit’, reageren Eva Sarolea en Marijtje de Vries, derdejaars studenten Internationale Ontwikkelingsstudies. Onderwijsdecaan Arnold Bregt, eveneens aanwezig in Utrecht, reageerde vergelijkbaar. ‘Het is fantastisch dat Birgit deze verkiezing heeft gewonnen, zowel voor deze uitstekende docent als vanwege de impact van haar boodschap op ons onderwijs. Beter kijken naar onze kennis, tot een rijker beeld komen van de samenleving, is ongelooflijk belangrijk voor het hele universitaire onderwijs.’
Krachtige stem
De kersverse landelijk docent van het jaar zelf toonde zich ook verguld dat haar de eretitel is toegekend. ‘Dit is zo’n krachtige stem voor wat het onderwijs nú nodig heeft. Het raakt me echt, want er is nog zó ontzettend veel te doen qua inclusie. Deze prijs is enorm welkom. En niet zozeer omdat het een stimulans is voor mij, maar voor de bredere groep mensen die zich hiervoor inzetten’, benadrukte ze tijdens haar dankwoord.
Aan de eretitel is ook een bedrag verbonden van 25.000 euro voor onderwijsactiviteiten. Boogaard overweegt om dat geld in te zetten voor een meer structurele uitwisseling met Afrikaanse docenten en het (docenten-)Comeniusnetwerk. ‘Maar ik heb er nog niet in detail over nagedacht; ik ging er niet bij voorbaat vanuit dat ik zou winnen’, laat ze weten.
Impact
Boogaard werd eind maart geselecteerd als finalist voor deze negende editie van de landelijke verkiezing, nadat de WUR-jury haar in het najaar al had verkozen tot Wagenings docent van het jaar. De andere finalisten waren Ed van Beeck (docent Maatschappelijke gezondheidszorg, Erasmus MC), Erik-Jan Broers (docent Rechtsgeschiedenis, Universiteit Tilburg) en Jim Portegies (docent Wiskunde, TU Eindhoven).
De verkiezing van de landelijke Docent van het Jaar is een initiatief van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en het Comeniusnetwerk, een netwerk van docenten, met als doel om inspirerend en goed docentschap in het hoger onderwijs in het zonnetje te zetten. ‘Het klinkt cliché, maar ik hoop dat docenten hierdoor gaan zien wat voor impact ze hebben’, zei ISO-voorzitter Terri van der Velden hier eerder over tegen het AD.
