De geblinddoekte Zaaier werd snel ‘bevrijd’ van zijn doek. Een geblinddoekte Zaaier, pakketjes met zwemvest, knuffel en brief, een pop-up parkeerplaatsje. Spontane demonstraties op de campus zijn geen lang leven beschoren.
Binnen twee weken liet WUR zien een duidelijke lijn te trekken als het gaat om spontane acties op de campus. Op 6 april werd een onbemand pop-up parkje op het parkeerterrein van Gaia/Lumen van actiegroep Nieuwe Mobiliteit Wageningen na een dag in stukken gezaagd en verwijderd. Eerder deze week kreeg de Zaaier voor Atlas een blinddoek omgeknoopt door klimaatactievoerders van Scientists Rebellion; een paar uur later was het standbeeld weer ‘bevrijd’ van z’n doek. Gisteren werden pakketjes neergelegd op de campus met een zwemvest, een knuffel en een brief. De actievoerders schreven kritisch te zijn op het asielbeleid van de EU en het zwemvest verwees naar de 400 mensen die in 2023 zijn verdronken in de Middellandse en de Egeïsche zee in hun poging naar Europa te komen.
Verdrinken
Vooral de snelle verwijdering van de pakketjes gisteren, roept vragen op. Een sympathiek idee, en de initiatiefnemers lieten weten alles zelf weer op te ruimen. WUR-woordvoerder Jan-Willem Bol: ‘Onze campus is geen openbaar terrein. Voor de veiligheid hanteren we huisregels en beleid om demonstraties in goede banen te leiden. Daarom is vooraf overleg nodig zodat we vorm, plaats, duur en contactpersonen kunnen afstemmen.’
En dan zou een betoging als deze langer zichtbaar zijn geweest? Bol: ‘Wat-als-vragen zijn lastig te beantwoorden. Maar na aanvraag gaan wij in overleg en kijken we wat mogelijk is. Twee jaar geleden vormden wetenschappers bijvoorbeeld een klok om te symboliseren dat het vijf voor twaalf was; een oproep aan pensioenfonds ABP om haast te maken met het stoppen van investeren in illegale ontbossing. We wisten wat het idee was en gaven ze de ruimte. Of recenter: de demonstratie in september 2022 voor betere studentenhuisvesting voor het Forum-gebouw. Het is overigens niet zo dat als we in overleg gaan, er automatisch toestemming komt om te demonstreren.’
Ook in het verleden werden er al eens ludieke acties verwijderd. Een kunstwerk dat studenten hadden gemaakt van de fiets van oud-bestuursvoorzitter Louise Fresco (die ze bij haar afscheid had weggegeven), werd snel verwijderd; de actie moest laten zien dat volgens de studenten holistisch perspectief in Wageningen mist. Ook de piano die het beleid van Fresco op de korrel nam, werd van de campus gehaald.
De Campus is officieel geen ‘openbare’ ruimte, maar de WUR zet zich wel in om de Campus zo veel mogelijk de functie van een openbare ruimte te geven. Het is een open toegankelijk terrein met een park-achtige functie.
Het overleg dat vooraf moet gaan aan een demonstratie of andere vorm van actie, zit het organiseren van deze activiteiten in de weg. Zeker als het ook nog eens hoogst onzeker is of het überhaupt mag doorgaan. En hoe kun je zo’n demonstratie aanmelden? Waar zijn de richtlijnen te vinden? Dit is ontzettend ondoorzichtig (ik kan het nauwelijks vinden) en vormt een blokkade voor initiatief.
Op de Campus worden nu 12 voetbalvelden aan ruimte weggegeven om iedere dag gratis auto’s te parkeren. Waarom wordt alles wat er niet uitziet als een koekblik binnen een paar uur verwijderd? Is dat “to explore the potential of nature to support the quality of life”?
De Campus wordt ontzettend functionalistisch / eco-modernistisch ingericht en beheerd. Maar ‘quality of life’ is meer dan alleen groen gras en doen wat er binnen de beperkte regels en vooraf bepaalde functies mag. En hoe kunnen we de ‘potential of nature’ verkennen als de Campus maar op één manier top-down ingericht kan wordt?
WUR zou initiatief van studenten en medewerkers juist moeten aanmoedigen. In ieder geval zo veel mogelijk toestaan. En ondersteunen als dat kan.