Foto Shutterstock Net als bij mensen spreekt een koeiengezicht boekdelen. De vraag is hoe je die ‘boekdelen’ kunt lezen? Kun je ziekte aflezen aan kenmerken van het koeiengezicht? En kun je die vaardigheid vervolgens ook een computer aanleren? Ja, luidt het antwoord op beide vragen. Dat blijkt uit onderzoek dat Ronald Petie, samen met studenten van de hogescholen HAS en Avans uit Den Bosch, uitvoerde.
Als proof-of-principle werd de gevreesde koeienziekte mond-en-klauwzeer (mzk) genomen. Wageningen Bioveterinary Research, waar Petie werkt, doet onderzoek naar de effectiviteit van vaccins tegen mkz. Van koeien (vaarzen) uit die proeven nam Petie voor en tijdens de infectie meerdere foto’s van hun gezicht.
De studenten gingen vervolgens met dat materiaal aan de slag. Zij scoorden de foto’s op negen geselecteerde kenmerken, uiteenlopend van tranende ogen, snotteren en kwijlen, tot stand van de oren en wondjes of huidafwijkingen. Vervolgens werd de computer getraind om deze signalen uit een foto op te pikken en een waarde toe te kennen. Na wat rekenwerk leidde dat tot een eindoordeel: ziek of niet.
In de buurt
Zo goed als de mens is de computer niet. Maar het programma komt wel dicht in de buurt, zegt Petie. De computer pikt er 94 van de 100 zieke koeien uit. Het programma wijst ook 94 van de 100 niet zieke koeien terecht als gezond aan. ‘Voor het volgen van trends is dat voldoende. Je mist dan weliswaar een deel van de gevallen, maar veranderingen in ziekteverschijnselen meet je wel. Voor een early-warningsysteem in onze proeven is dat bruikbaar.’
Je mist dan weliswaar een deel van de gevallen, maar veranderingen in ziekteverschijnselen meet je wel
Ronald Petie, onderzoeker Wageningen Bioveterinary Research
Het programma staat volgens de onderzoeker nog in de kinderschoenen. Verbeteringen zijn bijvoorbeeld mogelijk door meer indicatoren toe te voegen die duiden op ziekte, de computer te trainen op meerdere ziekten en foto’s aan te bieden van koeien van andere rassen en leeftijden. Naast foto’s kunnen ook bewegende beelden worden gebruikt. Een directe toepassing op de boerderij is vooralsnog toekomstmuziek.
