Foto EMS Een gezonde bodem is de basis voor het leven op aarde. Van goede grond is het goed eten. Een gezonde bodem zit vol leven. Bodembiologen beweren dat er in een theelepel aarde meer organismen zitten dan er mensen zijn op aarde. Dat is een schatting natuurlijk, maar toch. De nieuwe film Onder het Maaiveld brengt een deel van dat bodemleven in beeld.
Met het maken van de film gaat een grote wens in vervulling van WUR-bodembioloog Gerard Korthals van het Centrum voor Bodemecologie. Samen met het natuurbeschermingsorganisatie IUCN Nederland, de Vlinderstichting en het NIOO kreeg hij drie jaar geleden bijna 3 miljoen euro van de Postcodeloterij voor het project Onder het Maaiveld. Doel van het project is het herstel van het bodemleven in Nederland.
Hoofdrol
Een van de onderdelen van het project is het vergroten van het draagvlak voor een gezonde bodem. De Bodemdierendagen, door Korthals in 2015 gestart, zijn inmiddels een jaarlijks terugkerend fenomeen. Maar een echte bioscoopfilm met bodemdieren in de hoofdrol zou de belangstelling voor het leven onder de grond nog beter voor het voetlicht brengen.
Filmmaatschappij EMS, bekend van onder meer De Wilde Noordzee, wierp zich op om die film te maken. Het resultaat is met ingang van volgende week (2 maart) te zien in vijftig bioscopen verspreid over het land. In het Heerenstraat Theater vond deze week een voorpremière plaats, met in de zaal veel WUR-collega’s van Korthals. De film leunt stevig op WUR-kennis en -kunde.
Moestuin
De rode draad in Onder het Maaiveld is de poging van een groepje stedelingen om een eigen moestuin te beginnen, gebaseerd op de principes van de regeneratieve landbouw. Die vorm van landbouw drijft op een gezond bodemleven en herstel van de natuurlijke processen in de bodem. Geen roofbouw, maar opbouw. Wie (de bodem) goed doet, goed ontmoet. Maar (gelukkig) biedt de documentaire meer.
Wat Onder het Maaiveld voor een groter publiek interessant maakt, zijn de prachtige beelden van wormen, pissebedden, springstaarten en ander ondergronds gespuis. De acteurs zijn de dieren zelf. Onder het Maaiveld is daarmee een interessante cross-over tussen een natuurfilm en een documentaire. Met uitstapjes naar het lab en zelfs de collegezaal.
Een deel van die beelden is gemaakt door onderzoeksassistent Simone Brandt van Open Teelten in Lelystad. En ronduit spectaculair zijn de stop-motion opnames van schimmels door macrofotograaf Wim van Egmond. Schimmels zijn misschien wel de echte hoofdrolspelers in de film. Zoals Van Egmond schimmels portretteert, zien gewone mensenogen ze nooit. Hij maakt er kunstwerkjes van.
Schalen
Onder het Maaiveld pendelt voortdurend tussen de boven- en ondergrondse wereld. Tussen het zichtbare en het normaal gesproken onzichtbare en tussen de verschillende schalen van macro tot micro. Regisseur Mark Verkerk smeedt die elementen handig tot een geheel. Wie Onder het Maaiveld heeft gezien, begrijpt in ieder geval iets beter waarom mensen als Korthals zich zo inspannen voor de grond onder onze voeten.
Korthals komt zelf overigens niet in beeld. ‘Ik ben er helaas op het laatste moment uitgeknipt’, zegt hij. ‘Maar daar lig ik niet wakker van hoor.’ Simone Brandt speelt wel een rol, evenals haar WUR-collega’s en wormenexperts Ingrid Lubbers en hoogleraar Jan Willem van Groenigen.
Onder het Maaiveld heeft op woensdag 1 maart in het Heerenstraat Theater een voorpremière, inclusief een introductie en Q&A met onder anderen Gerard Korthals. Aanvang 19.00 uur.
