Foto Duncan de Fey De Erasmus Universiteit (EUR) bracht deze week in een verklaring naar buiten dat ze de klimaat- en ecologische noodtoestand erkent. Dat doet WUR niet. Bestuursvoorzitter Sjoukje Heimovaara legt uit waarom niet.
Klimaatactivisten bezetten eind vorig jaar een deel van de Rotterdamse Erasmus Universiteit. Hun eis: verbreek alle banden met de fossiele industrie. Deze week bracht EUR een verklaring uit waarin de universiteit onder meer de klimaat- en ecologische noodtoestand erkent. Eerder maakte de Radboud Universiteit overigens ook al een groene move door duurzaamheid tot standaard opleidingsonderdeel te verklaren voor iedere student. Het roept de vraag op: waar blijft WUR?
Het feit dat universiteiten zich uitspreken over duurzaamheid, vindt Heimovaara ‘ontzettend mooi’. Maar ze gelooft niet in het uitroepen van een noodtoestand. ‘Ik vind dat geen goede strategie. Als je naar de definitie van een noodtoestand kijkt, is dat een middel van een wetgever om de wet te kunnen passeren en je kunt het misbruiken om andere belangrijke onderwerpen onder het tapijt te schuiven. Tijdens de oorlog in Oekraïne zijn bijvoorbeeld duurzaamheidsinitiatieven on hold gezet omdat er van een crisis in voedselzekerheid werd gesproken.’
Fossiel
De activisten in Rotterdam protesteerden afgelopen dinsdag opnieuw in het Erasmusgebouw en eisten dat alle banden met de fossiele industrie worden verbroken. Ook WUR werkt samen met Shell en andere fossiele bedrijven. Heimovaara: ‘Met welke partij wij ook in zee gaan, daar gaat een screening aan vooraf. De afweging die we hier elke keer maken, is kijken of de samenwerking bijdraagt aan onze strategische doelen, zoals de klimaatverandering stoppen, zorgen voor eerlijk en gezond voedsel, de natuur en planeet beschermen. Ook doen we een security check: is er een reden om te verwachten dat de samenwerking veiligheidsrisico’s oplevert of de veiligheid van onze medewerkers in gevaar brengt? We staan voor hele grote transformaties in onder meer voeding en klimaat die veel facetten kennen. Dus iedereen die we kunnen mobiliseren om de goede kant op te gaan, moeten we gebruiken.’
Op korte termijn goed sier maken, daar help je het grote probleem van klimaatverandering niet mee
Sjoukje Heimovaara, bestuursvoorzitter
Wat de samenwerking met de fossiele industrie betreft laat Heimovaara weten dat het gaat ‘om substantieel minder dan 0,1 procent van alle omzet’. Kan je die samenwerking dan niet net zo goed verbreken? Heimovaara: ‘Ik zie ook de duistere kant van de fossiele industrie. Maar wij werken nu bijvoorbeeld met Shell samen aan een project om biobased vervanging voor fossiele materialen te ontwikkelen. Dat is relevant onderzoek. Ik wil die samenwerking niet beëindigen. Dan heb je op korte termijn goede sier gemaakt, maar het grote probleem van klimaatverandering op de lange termijn niet vooruit geholpen. Bij WUR zoeken we de nuance en maken niet de korte klap naar een groen imago, daar ben ik trots op.’
Harder
Blijft de vraag of het niet juist noodzakelijk is dat een internationaal instituut als WUR zich steviger uitspreekt, net als EUR, en dat het meer communiceert hoe groen het is; als boodschap aan de buitenwereld. ‘Natuurlijk kunnen wij bijvoorbeeld ook een volledig vegetarische campus organiseren en het is prima dat anderen dat doen. Maar uit onderzoek dat hier wordt gedaan, blijkt dat voor het meest duurzame voedselsysteem je op een dieet uitkomt met ook dierlijke eiwitten. Ik wil met WUR maximaal de goede kant op. Ik ben ervan overtuigd dat als ik nu zou zeggen dat we alleen nog samenwerken met bedrijven die boven elke twijfel verheven zijn, we minder hard vooruit gaan. Kortom: duurzaamheid zit in ons DNA, maar dan met alle aspecten en dilemma’s die erbij horen. Dat moeten we niet willen platslaan, dat is mijn versie van activisme.’
De wereld doet het verkeerd, wij doen het goed. Is dat de boodschap? Lijkt me niet een vorm van activisme. Hoe genoemde ‘screening’ en ‘afweging’ er precies uitzien werd en wordt nergens publiek gemaakt.