Eerst moet je afbreken voordat je kunt opbouwen, dat weten de rupsen, vliegen, kevers en elk ander holometabool insect ook. Hun methode van complete transformatie tussen levensfases is zo succesvol dat de meerderheid van de insecten – en in het verlengde daarvan de meerderheid van alle dieren op aarde – de strategie gebruiken. In de pop (*ook wel cocon genoemd, maar die naam is niet helemaal correct) wordt door middel van allerlei enzymen het grootste deel van de cellen en organen van de rups afgebroken tot kortgeknipte eiwitten in een soort rupsensoep.
Met mijn neus tegen het glas aan gedrukt, tuur ik naar binnen. De bouwvakkers hebben toen ze klaar waren de deur achter zich op slot gedaan en de sleutel meegenomen. Het is een puinhoop binnen. Na een week lang slopen, is de vloer van de zolder en de eerste verdieping eruit en kun je doorkijken tot aan de nok. De muur naar de bijkeuken is er uitgehaald, de muur naar de woonkamer is ook weg en de keukenvloer is opengebroken. Er liggen grote brokken isolatiemateriaal tussen al het puin op de vloer. Het lijkt alsof er een raketinslag is geweest.
Er liggen grote brokken isolatiemateriaal tussen het puin. Het lijkt alsof er een raketinslag is geweest
Niet alles van de rups wordt vernietigd door zijn enzymen. Hij behoudt sommige van zijn organen en zijn spieren worden alleen maar afgebroken tot spiercelklompjes – het idee van een egale rupsensoep klopt dus niet, het is meer een soort soep met stukjes. De hersenen van de rups blijven grotendeels intact. Er zijn studies waarin onderzoekers aantonen dat de rups zijn herinneringen meeneemt naar zijn vlinderlichaam.
Het zat er al twee jaar aan te komen maar eerst moest mijn jongste zusje het huis uit. De tweede week van de kerstvakantie stond in het thema van ‘moet dit blijven of kan dit weg?’ De enorme hoeveelheden kindertekeningen, spul, rotzooi en troep die een familie van zes in twintig jaar tijd kan produceren is onmetelijk. Door het glas van het keukenraam kan ik omhoog kijken tot wat ooit de slaapkamer van mijn zusje was. Daar, in de hoek: een Van Gogh-poster die nog aan de muur hangt. Die is – ooit – met extra stevig tape vastgeplakt en viel niet met de hand te verwijderen. Ze zullen het binnenkort wel weghalen.
De vlinder kan zich dingen herinneren van voor zijn transformatie. Weet hij ook hoe zijn rupsenlichaam eruit zag
De vlinder kan zich dingen herinneren van voor zijn transformatie. Weet hij ook hoe zijn rupsenlichaam eruit zag of denkt de vlinder dat hij altijd een vlinder is geweest? Misschien is het een soort fantoompijn, zoals bij amputaties. Of omgekeerd: waar ooit niets zat, zit nu een vleugel. Of een roltong. Of een antenne.
Over een jaar zullen ze thuis pas helemaal klaar zijn. Wanneer we weer naar binnen mogen heeft mijn slaapkamer plaatsgemaakt voor een nieuw trapgat. Dan kan ik in de bijkeuken staan en me herinneren dat die locatie er vroeger nog niet was. De trap op lopen en voelen waar mijn bed vroeger stond. Of mijn hand op de muur van de slaapkamer leggen en zeggen: hier hing ooit een poster die zo graag wilde blijven bestaan dat het een verbouwing kostte om hem van de muur te krijgen.
Ilja Bouwknegt is 24, bachelorstudent Bos- en Natuurbeheer, is actief bij studievereniging WSBV Sylvatica en doet ’s nachts wel eens vleermuizenonderzoek.
