Olietankers bij een olieopslagsilo in de Rotterdamse haven. Foto Shutterstock. Om precies te zijn 381 economen en klimaatwetenschappers ondertekenden het opiniestuk van econoom Naomi Leefmans (Universiteit van Amsterdam) in het Financieele Dagblad. Hierin roept zij met twintig anderen de Nederlandse overheid op te stoppen met de miljarden subsidies voor fossiele brandstoffen, om zo de gestelde doelen voor vermindering van CO2-uitstoot te halen.
Deze week stuurt Leefmans de tekst en handtekeningenlijst naar de Tweede Kamer. Onder de ondertekenaars zijn 63 Wageningse wetenschappers. Rik Leemans, persoonlijk hoogleraar Milieusysteemanalyse, was betrokken bij het kernteam achter het opiniestuk. ‘De enige manier om het klimaatprobleem aan te pakken is om de uitstoot op nul te krijgen. Daartoe moet de fossiele industrie aangepakt worden. Maar er zijn nog steeds subsidies en kortingen voor fossiele bedrijven. Zo lang die er zijn, is er absoluut geen prikkel voor die bedrijven om over te stappen naar duurzame energie.’
‘Positie innemen‘
Neemt hij hiermee als wetenschapper geen positie in? Zeker wel, maar dat ziet hij juist als teken van objectiviteit. ‘Natuurlijk neem je een positie in. Je ziet als wetenschapper de feiten en tegelijk zie je heel weinig gebeuren vanuit overheden om onder de 1,5 graden opwarming te komen. Dan ben je juist heel objectief bezig door de overheid te waarschuwen. Op basis van wetenschappelijke modellen kunnen we zien: er komt een afgrond aan, we moeten van koers veranderen. Daar moet je als wetenschapper voor waarschuwen. De politiek moet een besluit nemen om die afgrond te voorkomen.’
‘Niet langer stil‘
Margit van Wessel, universitair docent Strategische Communicatie, is het met Leemans eens. ‘Deze crisis is zo dringend dat we als wetenschappers positie moeten durven innemen. De kennis die we hebben en opdoen, is voor veel mensen de basis om tot actie over te gaan. Je kunt zeggen dat je als wetenschapper weg wilt blijven van politiek, maar je stilhouden is ook een politieke keuze – een die we ons niet meer kunnen permitteren. Daar moeten we het over hebben als wetenschappers, ook in Wageningen. We moeten een maatschappelijke rol kunnen kiezen.’
‘Overheid verantwoordelijk‘
Promovendus Cengiz Arslan (Water Systems and Global Change) plaatste ook zijn handtekening. ‘De subsidies voor fossiel zijn in strijd met het klimaatakkoord van Parijs. Zeker voor toekomstige generaties zijn de subsidies niet ethisch en vooral overheden zijn hiervoor verantwoordelijk. Wetenschappers zijn onderdeel van de maatschappij en hebben de taak om wetenschappelijke kennis te delen, zeker als beleid niet in lijn is met die kennis. Daarom heb ik deze petitie getekend, met heel rationele eisen aan beleidsmakers.’
