Foto Sander Lagerveld Goudhanen zijn de kleinste vogeltjes in Europa. Maar dat weerhoudt hen niet van topprestaties. Met een WUR-zender op zijn rug, werd zo’n prestatie voor het eerst vastgelegd. Het vogeltje in kwestie vloog in de nacht van 19 op 20 oktober de Noordzee over: van Vlieland naar Spurn (East Yorkshire) in minder dan acht uur. Met een flinke rugwind, dat wel.
‘Dat moet ook wel’, zegt ecoloog Sander Lagerveld (Wageningen Marine Research). ‘Anders haalt-ie waarschijnlijk de overkant niet.’ Het beestje timet de oversteek zorgvuldig; met name op basis van gunstige windcondities en droog weer. De vogel was eerder op de dag in aanwezigheid van Lagerveld gezenderd. ‘We hoopten al dat hij zou vertrekken, gezien de stevige oosten- tot zuidoostenwind.’
Energietransitie
Het zenderen en volgen van goudhanen, veldleeuweriken en spreeuwen is een pilotproject dat hij samen met de ‘ringbanen’ Castricum en Vlieland uitvoert voor het ministerie van LNV. Het is onderdeel van het project ‘Ontwikkeling van instrumenten voor een natuurinclusieve energietransitie’. Windmolens maken slachtoffers onder vogels en vleermuizen, die mogelijk voorkomen kunnen worden.
Dat lot bleef het goudhaantje met ID 42517 bespaard. Van Vlieland vloog – of beter waaide – het beestje in een rechte lijn de zee over. Daar werd het signaal van zijn kleine (0,16 gram) zender aan de oostkust opgepikt door het Motus Wildlife Tracking System van de Spurn Bird Observatory nabij Hull. Aan weerszijden van de Noordzee staan tientallen van dergelijke ontvangers opgesteld.
Slachtoffers
Lagerveld doet al jaren onderzoek naar migrerende vogels en vleermuizen in relatie tot de ontwikkeling van windparken. Zo beschikt hij over een berg aan migratiedata van de ruige dwergvleermuis. De pilot met de goudhaantjes is de opzet naar een mogelijk groter programma dat gericht is op het voorkómen van slachtoffers door windmolenparken. Windmolens kunnen bijvoorbeeld worden stilgezet tijdens vliegpieken in vogeltrek. Daarvoor is per soort gedetailleerde informatie nodig over de vliegbewegingen.
Hoe het inmiddels met het jonge goudhaantje (een mannetje) gaat, is onbekend. De zender blijft ongeveer een maand zitten en zal inmiddels zijn afgevallen. Waarschijnlijk is zijn vliegprestatie een snelheidsrecord. Het is volgens Lagerveld voor het eerst dat goudhaantjes van zenders zijn voorzien. Een primeur dus, in ieder geval.
