Illustratie: Stijn Schreven Een mislukte proef, een vergissing in je model, een afgewezen artikel: in de wetenschap wordt het al gauw bestempeld als falen. En erover praten? Dacht het niet. In de rubriek ‘Falen en opstaan’ doen collega’s dat juist wel. Want falen is nuttig. Dit keer Bram Büscher, hoogleraar Sociologie van Ontwikkeling en Verandering.
‘Een van de eerste artikelen die ik schreef was echt slecht. Mijn promotieonderzoek ging over een grensoverschrijdend natuurpark in Lesotho en Zuid-Afrika. In het artikel wilde ik de theorie van antipolitiek herzien, een bekende theorie in mijn vakgebied: natuurbeschermingsorganisaties presenteren zichzelf als neutraal, terwijl er altijd politieke belangen spelen. In het natuurpark bedreef de organisatie uit Lesotho een nieuwe vorm van antipolitiek: ze presenteerden zich juist niet als neutraal, maar als stem van de gemeenschap en vonden daarom dat ze boven kritiek stonden.
‘Die vorm van antipolitiek was een vernieuwing voor de wetenschap, vond ik. Maar toen mijn vrouw de tekst las, haakte ze al na twee pagina’s af, zo slecht was het geschreven. Dat was even slikken. Maar het was ook een aanmoediging. Ik paste het aan en diende het artikel in bij een tijdschrift. De reviews waren unaniem: onleesbaar. Het was zo frustrerend. Ik voelde een sterke drang mijn idee met de wereld te delen, maar slaagde er niet in het op papier over te brengen.
De reviews waren unaniem: onleesbaar
‘Er was werk aan de winkel. Ik volgde een cursus academisch Engels en werd me bewust van het grote belang van taal, detail en betekenis. Mijn leidinggevende was bovendien Engels. Na die eerste review vroeg ik hem veel nauwkeuriger naar mijn teksten te kijken. Hij heeft me de jaren erna gecoacht. Veel rapporten en artikelen kreeg ik rood van hem terug. Het was pittig, maar ongelofelijk goed voor me.
‘Een jaar later diende ik het manuscript opnieuw in. Het kwam terug met ‘major revisions’. In jaar drie deed ik een derde poging. Uiteindelijk na vier jaar werd het gepubliceerd. Ik heb enorm veel geleerd van het schrijfproces. Tot op de dag van vandaag geef ik die lessen door aan studenten.’
