Kijken naar de gehele geelwortel in plaats van alleen de curcumine, zou meer wetenschappelijk bewijs kunnen geven voor de vermeende gezondheidsvoordelen. Foto Shutterstock Het toevoegen van kurkuma aan op straat verkochte drankjes kan helpen tegen ondervoeding in ontwikkelingslanden. Promovendus Folake Idowu-Adebayo ontdekte dat kurkuma in sojamelk, koemelk en hibiscusdrank de hoeveelheid micronutriënten doet toenemen. De effecten hangen wel af van het soort drankje, wat de rol van de voedingsmatrix benadrukt.
Er worden tal van gezondheidsvoordelen toegeschreven aan kurkuma, van antioxidant tot middel tegen kanker en vergiftiging. Folake Idowu-Adebayo, onderzoeker bij Food Quality and Design, wilde kurkuma (geelwortel) gebruiken om ondervoeding tegen te gaan in haar geboorteland Nigeria. ‘Volgens de literatuur is curcumine het belangrijkste onderdeel dat verantwoordelijk is voor de wonderbaarlijke werking van kurkuma’, zegt Idowu-Adebayo. ‘Maar er zijn naast curcumine ook andere bioactieve verbindingen in geelwortel, zoals curcuminoïden en etherische oliën.’
Bovendien zou de technologie die nodig is om curcumine uit de geelwortel te halen te duur zijn voor straatverkopers en kleine voedingsproducenten in Nigeria. Dus besloot Idowu-Adebayo het effect van het toevoegen van de gehele kurkumawortel aan drankjes te bestuderen. Ze mengde de wortel in twee populaire drankjes die op straat worden verkocht in Nigeria: zobo en sojamelk. Zobo wordt gemaakt door de kelken van de roselle (Hibiscus sabdariffa) in water te koken.
In de 2 procent-dosering was de hoeveelheid vitamine C sterk gestegen en dat is opvallend, want kurkuma bevat zelf geen vitamine C
Folake Idowu-Adebayo
De voedseltechnoloog bestudeerde de nutriënten in gekookte en ongekookte zobo met 2 of 6 procent kurkuma. ‘In de 2 procent-dosering was de hoeveelheid vitamine C sterk gestegen en dat is opvallend, want kurkuma bevat zelf geen vitamine C.’ Het koken kan voorlopers van vitamine C in kurkuma vrijgeven, die vervolgens door reactie met andere stoffen in zobo vitamine C kunnen vormen. Dit zou een effect kunnen zijn van de voedingsmatrix: de combinatie van ingrediënten in een voedselproduct beïnvloedt de gezondheidsvoordelen van de losse ingrediënten. In de gekookte zobo met 6 procent geelwortel was het gehalte vitamine C lager, vermoedelijk omdat door de hogere concentratie de voorlopers van de vitamine neerslaan.
Voedselmatrix
Gouden melk (melk met kurkuma) neemt wereldwijd in populariteit toe. Idowu-Adebayo bestudeerde plantaardige melk van soja als een manier om kurkuma de gebonden antioxidanten te laten afgeven. Dit vergeleek zij vervolgens met koemelk als drager. ‘Sojamelk bleek een betere drager van de antioxidanten uit kurkuma’, concludeert zij. Dit laat opnieuw het effect van de voedingsmatrix zien en hoe voedingsmiddelen elkaar versterken. Zo zouden de etherische oliën in kurkuma (turmerones) kunnen reageren met vitamine E (tocoferol) in sojamelk en schadelijke oxidatie vertragen.
Haar werk bewijst dat het voedselproduct waaraan kurkuma wordt toegevoegd de gezondheidseffecten van kurkuma beïnvloedt. Idowu-Adebayo pleit er daarom voor om de effecten van kurkuma te bestuderen door niet enkel naar curcumine te kijken, maar naar de kurkumawortel in zijn geheel en in relatie tot andere ingrediënten in het voedingsproduct. ‘Als onderzoekers het effect van de voedingsmatrix meenemen in hun onderzoek, zouden zij wetenschappelijk bewijs kunnen vinden voor de gezondheidseffecten die al sinds de oudheid aan kurkuma worden toegeschreven.’
