Dijkviltbraam. Foto Julia van der Westhuyzen Algemene benaming: Dijkviltbraam
Wetenschappelijke naam: Rubus armeniacus
Bloeitijd: einde zomer tot late herfst
Waar te vinden: naast de ingang van Gaia/Lumen
‘Ik weet zeker dat iedereen deze soort als een braam herkent en de smakelijke vruchten lekker vindt. Weinig mensen weten echter dat het een uitheemse, invasieve soort is. Deze enorme plant was een paar jaar geleden nog maar een klein struikje. De dijkviltbraam werd naar Nederland gebracht vanwege zijn grote, zoete vruchten. Wat lijkt op slechts één bes is in feite een tros kleine besjes.
Deze soort is gemakkelijk te herkennen aan de enorme stammen en de witte onderkant van de bladeren. De plant vormt een natuurlijke haag waarin dode bladeren en takken zich ophopen. Bij bosbranden kan zo’n heg daardoor wel een groot gevaar vormen. Dat bleek bij bosbranden in de Verenigde Staten en Canada.’
Wat lijkt op slechts één bes is in feite een tros kleine besjes
‘Naast deze exotische braam zijn er zo’n tweehonderd inheemse Rubus-soorten in Nederland. Daarvan planten zich slechts drie soorten seksueel voort, de overige soorten zijn zogenoemd apodictisch, wat wil zeggen dat de plant zaad produceert zonder DNA van beide ouderplanten te combineren. De nieuwe plant is feitelijk een kloon van de moederplant. Spontane genetische mutaties worden doorgegeven aan volgende generaties en zo ontstaan nieuwe soorten. Hoewel soms moeilijk van elkaar te onderscheiden, zijn circa vijftig van deze apodictische soorten opgenomen in Heukels Flora van Nederland. Dit boek zorgde voor meer belangstelling voor de plant en voor pogingen de plant te beschermen. Wie meer wil weten over alle soorten in Nederland kan een kijkje nemen in Concealed Diversity, een proefschrift van de Wageningse Rense Haveman dat online te vinden is in de Wageningse bibliotheek. Haveman stelt in zijn boek de filosofische vraag wat een soort een soort maakt.’
Tekst en foto Julia van der Westhuyzen, verhalen Joop Schaminée
