Willemien is ziek en ik moet haar laten inslapen. Op een vrijdagmiddag zit ik in de verder lege wachtkamer van de dierenartspraktijk met een kleine plastic transportkooi op mijn schoot. Wanneer de dierenarts me oproept kijkt ze me vertwijfeld aan. ‘Willemien de muis?’ Ik knik. ‘Kom maar binnen.’ Wat is het protocol voor een zieke muis? Ze heeft een goedaardig gezwel dat alsmaar groter begint te worden en het is wreed om zo’n klein beestje een operatie te laten ondergaan. In het wild was ze nu al lang opgegeten, houd ik mezelf voor.
Willemien krijgt twee spuitjes. Een slaapmiddel en dan het officiële spuitje. Ik mag het beestje vasthouden terwijl de dierenarts de spuitjes toedient. Een paar seconden na de eerste prik stopt de muis met tegenstribbelen en slaapt ze in mijn hand. De dierenarts dient het tweede prikje toe.
‘Gisteren werd er een haasje binnengebracht door de dierenambulance’, zegt ze. Met haar kleinste stethoscoop luistert ze naar de trager wordende hartslag van de muis. ‘Hij had zijn poot gebroken. Zo’n haasje zie je buiten rondhuppelen en dan denk je goh, schattig. Maar wanneer zo’n beestje hier op de tafel ligt besef je dat elk dier zijn eigen persoonlijkheid heeft. Zijn eigen doen of laten.’ Zo ook Willemien. Die wist precies wanneer ze gevoerd zou worden en stond altijd een halfuur voor aanvang al klaar om alle zonnebloemzaadjes uit het voerbakje te kunnen vissen.
De dood van een dier voelt toch anders wanneer het jouw actieve keuze was
Een minuut later is Willemien dood. De dood van een dier is de normaalste zaak ter wereld, maar voelt anders wanneer het jouw actieve keuze was. Ik kan de muis niet begraven want ik heb geen tuin. ‘Maakt niet uit. Dan blijft ze hier en wordt ze later vandaag meegenomen’, zegt de dierenarts. Ze vouwt het lijfje in een tissue, alleen de kop steekt er bovenuit. Ze legt het naast haar laptop neer.
Wanneer ik weer terugkom bij de balie kijkt de assistente me meelevend aan. ‘We sturen je de factuur wel op’, fluistert ze. ‘Veel sterkte, hè.’ Moet ik me verdrietig voelen? Het blijft een muis. De kosten voor het laten inslapen zijn ongeveer vier keer zo hoog als de aanschafkosten van het dier zelf. Maar ik heb haar een humane dood gegeven en dus verdient ze ook een momentje plechtigheid. Thuis teken ik een klein zonnebloempje op het krijtbord in de keuken met daaronder TER NAGEDACHTENIS AAN WILLEMIEN, 2021-2022.
Ilja Bouwknegt is 23, bachelorstudent Bos- en Natuurbeheer, is actief bij studievereniging WSBV Sylvatica en doet ’s nachts wel eens vleermuizenonderzoek.
