Hoofd Student Service
Center Ingrid Hijman stelde onlangs voor om een cruiseboot in de Rijn te leggen als tijdelijke huisvesting voor in de piekperiodes. Illustratie: Valerie Geelen Elke zomer is het weer spannend hoeveel nieuwe studenten naar Wageningen komen en een kamer nodig hebben. Dit jaar is het door omstandigheden nóg lastiger te voorspellen. ‘We moeten nadenken over noodscenario’s.’
Blijf weg als je nog geen kamer hebt. Dat is in juli de oproep van onder andere de VU en de UVA. In Wageningen is het ‘moeilijk voorspellen’ hoeveel nieuwe studenten naar Wageningen komen, aldus Ingrid Hijman, hoofd Student Service Center. ‘Zo hebben 160 studenten uit China zich aangemeld, maar of die echt komen blijft spannend: er hoeft maar iets te gebeuren qua corona en er gaan geen vluchten meer. Ook de oorlog in Oekraïne kan impact hebben: wat doet zo’n conflict met de wereld en welke gevolgen heeft dat op onze cijfers?’ Ook dichterbij huis zijn er vraagtekens, vertelt Hijman. ‘Hoeveel van de Nederlandse aanmelders besluit op het laatste moment alsnog een tussenjaar te nemen en pas in 2023 te beginnen, als ze weer studiefinanciering krijgen?’
Garantie
Die onzekerheden maken het lastig een goede prognose te maken over hoeveel van de aangemelde studenten hier daadwerkelijk gaan studeren. Die prognose is belangrijk, want op basis daarvan reserveert WUR kamers voor nieuwe internationale studenten bij Idealis en worden nieuwbouw- en renovatieplannen gemaakt. Waar andere universiteiten een ingrijpende oproep deden, probeert WUR voor elke nieuwe internationale student een plekje te regelen, een soort kamergarantie. Hijman: ‘Niet echt een garantie, maar Idealis zorgt ervoor dat er in september altijd 850 kamers leegstaan voor nieuwe internationale studenten.
Het heeft grote invloed op je stad en openbare orde als er opeens 300 mensen extra komen
Die kamers worden verhuurd voor twee jaar, daarna moeten de huurders eruit. Zo hebben we altijd achthonderd kamers meteen klaarstaan en vijftig kamers achter de hand voor noodgevallen. Als er meer internationale studenten komen, zoals dit jaar waarschijnlijk het geval is, proberen we normaal gesproken extra kamers te reserveren bij Idealis. Momenteel is er echter bijzonder weinig leegstand, waardoor we weinig extra kamers kunnen reserveren. Het wordt spannend.’
Noodscenario’s
Om ervoor te zorgen dat geen honderden dakloze internationale studenten Wageningen overspoelen straks, pleit Hijman voor een noodscenario. ‘Denk aan een cruiseboot in de Rijn als tijdelijke huisvesting, om in de piekperiodes extra studenten op te vangen. Zij kunnen na de piek doorstromen naar reguliere kamers.’ Om zo’n noodplan te maken hebben we ook de gemeente hard nodig, vindt Hijman. ‘Bij prognoses van studentenhuisvesting keken zij vooral naar de gemiddelde studentenaantallen door het jaar heen in plaats van de vraag tijdens de piek.
Voor een cruiseboot moet de gemeente een noodverordening uitschrijven
Ook wijst de gemeente bijvoorbeeld naar Amsterdam, waar de universiteit internationale studenten oproept niet naar Amsterdam te komen als ze geen kamer hebben. Terwijl dat een compleet andere situatie is. WUR geeft onderwijs over wereldproblemen als voedselzekerheid en klimaatverandering. Dan moet je ook studenten vanuit de hele wereld de kans geven hier te studeren. Dat is iets heel anders dan als universiteit Psychologie in het Engels aanbieden om er geld mee te verdienen. Maar goed, een noodplan dus. We gaan daar nu samen mee aan de slag.’
Ook Idealis vindt het een taak van de gemeente om mee te denken over noodscenario’s. Directeur Bart van As: ‘Het heeft een grote invloed op je stad en de openbare orde als er opeens driehonderd mensen extra richting Wageningen komen. Wij garanderen 800 kamers, maar door een historisch lage leegstand kunnen wij momenteel niet veel meer betekenen.’ Een cruiseboot lijkt hem ook een prima oplossing, maar het huidige noodplan is dat studenten mogelijk tijdelijk een kamer zullen moeten delen. ‘Maar daar moet de gemeente een noodverordening voor uitschrijven en dat doen ze pas als het echt noodzaak is’, zegt Van As.
Iedereen een kamer
Behalve alle nieuwe internationale studenten een dak boven het hoofd bieden, streeft Idealis er ook naar alle Nederlandse studenten die een kamer zoeken voor 1 mei te huisvesten. Afgelopen jaar lukte dat niet, vertelt Van As. ‘Er waren op die datum nog honderd studenten aan het reageren op verschillende kamers. We weten niet of dat allemaal studenten zonder kamer waren of dat er ook ”succeszoekers” bij zaten die wilden doorstromen naar een betere kamer.’ Dit jaar wordt het weer spannend of op 1 mei alle studenten een kamer hebben. ‘Als het goed is, wordt het nieuwbouwproject Costerweg 65 nog voor de kerst opgeleverd, dan komen er weer 265 extra kamers op de markt. Als je die honderd van afgelopen mei optelt bij de extra verwachte instroom, moeten we op 1 mei 2023 goed zitten. Maar die verwachting is wel gebaseerd op normale jaren.’ Ondanks de onzekerheden van dit moment is Van As tevreden over hoe Wageningen het doet op studentenhuisvestingsgebied. ‘Wij zijn de enige studentenstad die internationale studenten de mogelijkheid geeft om twee jaar lang een gemeubileerde kamer te huren. In andere steden is dat een half jaar of een jaar, waarna de studenten zelf verantwoordelijk zijn voor hun volgende kamer vanuit het idee dat ze dan een netwerk hebben opgebouwd en zelf iets kunnen regelen.
De situatie in Amsterdam is compleet anders
Maar de praktijk is in de huidige markt natuurlijk anders.’ Het idee achter de contracten van twee jaar is dat je in die tijd een masteropleiding kan afronden, zegt Van As. ‘Mocht dat niet lukken, is dat ook niet per se een probleem. Je moet dan wel die kamer uit, maar je staat lang genoeg ingeschreven om gemakkelijk een nieuwe te vinden in het reguliere aanbod.’ Ook de Nederlandse student heeft het hier relatief goed, zegt Van As. ‘Geen enkele andere stad garandeert een kamer voor 1 mei. Nou is dat ons afgelopen jaar dus ook niet helemaal gelukt, maar we streven ernaar, we richten onze nieuwbouwplannen erop in én we verwachten dat het dit jaar wel weer gaat lukken.’ De situatie in Wageningen moet dan ook in het juiste perspectief worden geplaatst, zegt Van As. ‘In Amsterdam zijn er 20.000 kamers te weinig, hier waren het er honderd.’
Nieuwbouw
Toch is het wel belangrijk dat de nieuwbouwplannen doorgaan als gepland, zegt Van As. ‘Het totale aantal WUR-studenten neemt nog steeds toe dankzij meerdere jaren op rij met groeiende instroom. Het is dus belangrijk dat we vaart maken met de nieuwbouwprojecten.’ Behalve aan de Costerweg 65 komt er een studentencomplex aan de Marijkeweg 20 — de oude koksvakschool. ‘Niet van Idealis, maar wel studentenhuisvesting’, aldus Van As. ‘Daarnaast zijn wij bezig met Bornsesteeg 2.0 (400 eenheden, red.) en met Born-Oost, een project aan de Mansholtlaan (250 eenheden, red.). Samen moet dat voldoende zijn om de komende jaren alle studenten te huisvesten. Maar het is behoorlijk ingewikkeld om te bouwen tegenwoordig, dus dat kan nog spannend worden.’ Ondertussen moeten ook de voor Wageningen zo typerende sterflats, waarvan de eerste (Asserpark) alweer uit 1969 stamt, klaar worden gemaakt voor de toekomst. Van As: ‘Enerzijds gaan we verduurzamen en anderzijds willen we de woningen aanpassen aan de wensen van de huidige student. In Dijkgraaf heb je bijvoorbeeld afdelingen met tien en achttien bewoners. Die willen we verkleinen naar afdelingen met vijf á zes bewoners en een goede ontmoetingsruimte.’ Wanneer dat moet gaan gebeuren, staat nog niet vast.
Reactie gemeente
In een reactie op het bovenstaande artikel schrijft een woordvoerder van de gemeente: ‘Het is een gezamenlijke ambitie van de gemeente, Idealis en WUR dat iedereen per 1 mei een kamer heeft. Daarnaast houdt Idealis ook rekening met piekopvang. Elk jaar stellen WUR, Idealis en de gemeente een monitor op over de te verwachten aantallen studenten en het nieuwe aanbod aan studentenkamers. Beeld van de laatste afstemming dit voorjaar was dat er een ontspannen situatie is op de studentenkamermarkt en er zelfs momenten van leegstand kunnen ontstaan. Een piek in de vraag naar kamers aan het begin van het collegejaar, zoals nu het geval is, is altijd aan de orde.
Recentelijk bleek dat er mogelijk een grotere instroom is dan verwacht. Daarom werken Idealis, WUR en de gemeente nu aan mogelijke oplossingen om te zorgen voor de internationale studenten.
Omdat studentenaantallen moeilijk te voorspellen zijn en van veel factoren afhankelijk, is er vanaf 2021 met WUR en Idealis nagedacht op welke wijze ingespeeld kan worden op de pieken en dalen ten aanzien van studentenhuisvesting. Dit blijven we ook in de toekomst gezamenlijk doen en daarbij kijken we ook naar mogelijke noodscenario’s.’
