Foto Duncan de Fey De opvolger van WUR-bestuursvoorzitter Louise Fresco is bekend: Sjoukje Heimovaara (1965), nu nog directeur Agrotechnologie & Food Sciences Group (AFSG). Een keuze dus voor een interne kandidaat. Resource sprak haar over onder meer klimaat, bedrijfsleven en koers.
Zoals dat gaat in de wandelgangen, zoemde het zo nu en dan namen van een nieuwe bestuursvoorzitter. Maar niet – in onze wandelgangen niet tenminste – deze: Sjoukje Heimovaara. WUR zegt met de alumnus te kiezen voor iemand met ‘een heldere visie en een open verbindende persoonlijkheid’. Heimovaara start met haar nieuwe functie op 1 juli. Tot die tijd zal ze nog niet over alle dossiers spreken. In Impulse maken we alvast kennis met Heimovaara die bekendstaat als verbinder, maar ook als direct, open en rationeel.
Wat overduidelijk is, trapt ze af, is dat WUR nog sterker de verantwoordelijkheid kan nemen voor de verduurzaming van de wereld. ‘Als je kijkt wat ons te doen staat op de planeet: de verduurzaming van voedselsystemen; hoe we het land en de wereld duurzaam moeten inrichten; hoe we het klimaat kunnen verbeteren. Dat zijn grote thema’s waarop WUR een unieke positie heeft die we nog dieper en breder kunnen invullen. We moeten ons duidelijker laten horen, vind ik. Binnen ons mandaat, uiteraard. Want wij zijn een onderzoeks -en onderwijsinstelling. Wij bieden feiten, richting en daarmee mogelijke oplossingen.’
Dus als je echt effectief wilt zijn, vraagt dat om een stevige stellingname?
‘Over sommige onderwerpen wel. Als je mij vraagt of klimaatverandering een probleem is, is dat wat mij betreft geen discussie. Maar vaker kan je beter juist geen stelling nemen. Ik bedoel: wij hebben de mogelijkheid om opties en richting te bieden, binnen onze expertises. Denk aan het project ‘Een natuurlijke toekomst voor Nederland in 2120’ waar Wageningse ecologen en landschapsarchitecten een kaart van Nederland hebben gemaakt van 2120; met een toekomst waarin de natuur op één staat. We zeggen niet: zo moet het, maar dit zijn richtingen om op te bespiegelen. Zo kunnen we de politiek aan het denken zetten. We moeten alles op alles zetten om tempo te maken, maar hard schreeuwen zal geen voortgang bieden.’
Dat is niet jouw stijl?
‘Nee, ik denk liever wat langer na en zorg dan dat de goede informatie bij de juiste mensen terechtkomt. En ik geloof in de dialoog met de maatschappij over onze dossiers. Ik vind het onze taak – zeker die van de universiteit – om kennis te delen. Uiteraard leiden we studenten op, dat is een effectieve manier van kennis delen, maar we nemen ook deel aan debatten. Dat gebeurt nu al bijna dagelijks met Wageningse onderzoekers in de media. Wij kunnen als WUR het verschil maken en daar wil ik aan meehelpen; samen met iedereen bij WUR werken aan maatschappelijke vraagstukken zoals voedselzekerheid en -veiligheid, herstel van de biodiversiteit, verstedelijking, klimaatverandering en -adaptatie en verduurzaming van de landbouw.’
Ben je idealistisch?
‘Dat ben ik met de jaren steeds meer geworden, haast activistischer. Maar, ik ga de nieuwe functie niet voor mijzelf bekleden, daar hecht ik niet aan. We werken samen met het hele bestuur, de kenniseenheden van de universiteit en Research; One Wageningen, dát is de kracht van WUR. Een van mijn prioriteiten is verder zorgen dat we als werkgever en onderwijsinstelling aantrekkelijk zijn. Zijn medewerkers en studenten trots op onze instelling? Wat is nu onze uitstraling? Ik denk dat we onze groene identiteit nog krachtiger kunnen neerzetten. We zijn te bescheiden. WUR is binnen Nederland de meest geprofileerde onderwijs- en onderzoeksinstelling. Dat wil ik zo houden. Onze mensen hebben autonomie nodig, ze komen voor onderzoek en onderwijs, we moeten zorgen dat ze daar zoveel mogelijk tijd aan kunnen besteden.’
Hoe kijk jij naar de samenwerking met het bedrijfsleven?
‘Het is fundamenteel dat we onze onafhankelijkheid te allen tijden koesteren en beschermen. Maar als we als WUR maximaal effect willen hebben voor de wereld, dan moeten we ook met het bedrijfsleven samenwerken. Wat dit onderwerp betreft wordt er snel zwart-wit gedacht. We moeten nadenken met wie we willen samenwerken om onze missie na te streven, soms is dat met Unilever, soms met de overheid, soms met een ngo. Natuurlijk zijn er dilemma’s en het is belangrijk dat we daarover transparant zijn: overwegingen delen, die iedereen kan zien en waar iedereen vragen over kan stellen.’
Studeren in Wageningen
De Wageningse alumnus heeft fijne herinneringen aan haar studententijd. ‘Een geweldige periode. Als studentenstad is Wageningen overzichtelijk, er is een fijne gemeenschap waar je niet snel verloren raakt. Ik zat bij studentenvereniging Ceres – woonde in studentenhuis De Erwt – en roeide een jaar bij Argo. Ik ken het clublied nog grotendeels uit mijn hoofd.’
Dochters en Finland
Sjoukje Heimovaara is geboren in Nederland, maar heeft een Finse achternaam sinds ze trouwde met een Delftse hoogleraar uit dat land. Samen hebben ze drie dochters: de oudste is aan het promoveren (medicijnen), de middelste studeert 6 april af in de civiele techniek, de derde loopt haar coschappen. De afgelopen tijd heeft Heimovaara het Pieterpad gelopen en ze roeit graag. Ze geniet van de momenten met haar gezin. En uiteraard is ze met haar man soms in Finland te vinden waar ze ook een huisje hebben, nabij de Russische grens.
CV
Heimovaara studeerde plantenveredeling in Wageningen en promoveerde in Leiden. Ze werkte daarna veertien jaar bij TNO en zeventien jaar bij het plantenveredelingsbedrijf Royal Van Zanten; de meeste jaren als R&D-directeur (Research & Development) met internationale verantwoordelijkheid. Heimovaara kent de planten- en onderzoekwereld op haar duimpje en de laatste twee jaar leerde ze de voedingswereld kennen als directeur bij AFSG. ‘En een nevenfunctie die ik koester is die bij de AWTI, de adviesraad die regering en parlement adviseert over wetenschap, technologie en innovatie.’
