Column: Memologie (miemuhlogie) in oorlogstijd

De experts hadden het niet voor mogelijk gehouden, maar het is toch gebeurd. Een grootschalige invasie van Oekraïne door Rusland. Wanneer je podcasts over geopolitiek terugluistert van vlak vóór 24 februari, de dag van de inval, voelt het alsof je jaren terug gaat in de tijd. Naar de tijd dat een nieuwe grootschalige oorlog in Europa slechts een zwart en onwaarschijnlijk scenario was.

In de internationale WUR-bubbel zijn Oekraïners of Russen nooit ver weg. In mijn geval zelfs erg dichtbij: mijn vriendin Anna, ook studente aan de WUR, heeft een Oekraïense moeder en had een Russische vader. Ze spreekt vloeiend Russisch en kent mensen in Oekraïne. Haar stiefneefje, vroeger een speelkameraad op vakantie in Oekraïne, mag het land niet verlaten omdat hij beschikbaar moet zijn voor de gewapende strijd.

We hebben ons niet gemeld aan het front. We hebben ons wel gemeld bij de vredesprotesten op de Dam

Wij willen maar een bescheiden percentage van de wereldproblematiek in ons dagelijks leven importeren, anders houd je geen eigen leven meer over. We hebben ons niet gemeld aan het front. We hebben wel geld en dekens gedoneerd en ons gemeld bij de vredesprotesten op de Dam. De eerste editie had een indrukwekkende opkomst van vijftienduizend mensen, de Dam was zowaar te klein. Al lost het de oorlog nog niet op, het functioneert wel als mentale support voor de getroffenen en als ondersteuning en aanmoediging van krachtig kabinetsbeleid.

Wat ik als typerend ervaar in zowel de Oekraïense als de Russische cultuur, is humor als relativering bij zowel groot naderend alsook zich daadwerkelijk manifesterend onheil. De Russische oppositieleider Alexei Navalny is hier een goed voorbeeld van. En ook het Oekraïense officiële twitteraccount @Ukraine, laat dit zien. Dit account wordt gerund door jonge mensen. Deze jonge mensen gooien ook nog memes in de mix (als je nooit van memes hebt gehoord, google het). Ook vanuit de schuilkelders nemen Oekraïense jongeren tiktoks op, en leveren ze meme-achtig commentaar op kleine en grote dingen.

Ook vanuit de schuilkelders nemen Oekraïense jongeren tiktoks op en leveren ze meme-achtig commentaar

We staan op de Dam met onze zelfgemaakte bordjes. Anna heeft een meme van het @Ukraine twitteraccount getekend, ik heb een slogan bedacht. Tijdens de demonstratie vraagt een aardige vrouw of ze een foto mag maken van Anna’s bordje. Deze vrouw bleek achteraf Victoria Koblenko, een bekende actrice met tweehonderdduizend volgers. Ze deelt Anna met haar meme op haar Instagram account. Een podcast met experts over geopolitiek is leuk, maar niets gaat boven communicatie in de verfrissende meme-vorm (zie foto’s).

Steven doet een master Economie en beleid en slaat graag van zich af op de squashbaan. Hij staat altijd open voor een potje squash en een goed gesprek. Je kan hem hier mailen.

Lees ook:

Onderwijsbezuinigingen blijven grotendeels overeind

[Commentaar] Stilte na de storm

Wennen aan een lege brug