Tekst: Lisa Becking Sinds juli 2021 mogen we bij Animal Sciences Group (ASG) niet meer SCUBA-duiken voor onderzoek. Een verbod op duiken voor marien onderzoek is vergelijkbaar met een verbod op pipetteren voor moleculair biologen.
Afgelopen december deed ik veldwerk op Bonaire voor een project naar het herstel van koraalriffen. Het project, gefinancierd door het Ministerie van LNV, is opgezet voordat dit duikmoratorium uitgeroepen was. Om nog een deel van de toegezegde data te verzamelen, zijn we gedwongen snorkelend zonder perslucht, met ingehouden adem, naar de diepte te zwemmen. Oftewel freediving. Nu is freediving heus niet zo gevaarlijk als de film Le Grand Blue (tip!) doet vermoeden, maar het geeft meer risico’s dan SCUBA-duiken.
Na een vermoeiende inefficiënte dag, waarin we als parelduikers door de hoge golven onze kostbare monsters opduiken, bezoeken een van onze onderzoekspartners. Daar komen we een paar studenten tegen van de WUR Environmental Sciences Group. Met ongeloof zien we ze duikspullen uit hun truck laden. ‘Díe Wageningers mogen wél duiken!’ lacht onze partner om de absurde situatie.
Wat is hier gaande? In Nederland bestaat recreatief duiken (denk aan PADI-brevetten) en professioneel duiken, dat gericht is op zwaar onderwaterwerk, zoals onderwaterlassen bij olieboorplatvormen. Wetenschappelijk duiken bestaat hier formeel niet. Bij onze Europese buren wordt het wel erkend en zijn wetenschappelijk duikbrevetten te behalen. Als Nederlandse wetenschappelijke duikers bevinden wij ons sinds mensenheugenis in een grijs tussengebied.
Waar wij stil staan, duikt de rest van de campus en het land veilig verder
Recent is deze grijsheid tot de hogere gremia doorgedrongen, waardoor er nu geprobeerd wordt om op nationaal niveau een wetenschappelijk duikbrevet en protocol te realiseren. Dit kost tijd. Daarom besloot academisch Nederland tijdelijke veilige oplossingen voor duikonderzoek te gedogen, totdat wetenschappelijk duiken geregeld is op nationaal niveau. Alleen ASG nam de beslissing om het duiken geheel te verbieden.
In juli is intern een groep aangesteld om een protocol vorm te geven, maar we zijn inmiddels zes maanden verder. Waar wij als mariene biologen bij ASG stil staan, duikt de rest van de campus en het land gewoon veilig door.
Zouden we weer wat lucht kunnen krijgen?
Lisa Becking is universitair hoofddocent bij Aquacultuur en Visserij, onderzoeker bij Wageningen Marine Research en lid van De Jonge Akademie (KNAW). Ze zoekt naar kunst boven en onder de waterspiegel.
