Fruitteler in Spanje gebruikt pesticiden. Foto Shutterstock Terwijl de EU het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen versneld wil terugdringen, is het alternatief nog niet beschikbaar. Daardoor komen telers in de knel bij de bestrijding van ziekten, plagen en onkruiden, constateert Marleen Riemens, onderzoeker bij Open Teelten. Ze informeerde Tweede Kamerleden hier gisteren (woensdag 12 januari) over tijdens het rondetafelgesprek ‘Gezonde gewassen en gezonde bodem’.
Steeds meer chemische middelen worden verboden, omdat het Europese voedselveiligheidsinstituut EFSA en het Nederlandse toelatingsinstituut CTGB ze aanmerken als schadelijk voor mens en/of milieu. Europa wil het gebruik ervan in 2030 halveren en Nederland wil toe naar een duurzame landbouw waarin de afhankelijkheid van chemische gewasbescherming aanzienlijk is verminderd.
Pijlers
Maar zo’n alternatief systeem is er nog lang niet, waarschuwt Riemens. Het nieuwe geïntegreerde systeem rust op vijf pijlers. Ten eerste gewasdiversificatie, waarbij combinaties van gewassen plagen onderdrukken; ten tweede robuuste rassen die beter bestand zijn tegen ziekten en plagen. Ook duurzaam bodembeheer, goede monitoring van ziekten en gerichte bestrijding met laag-risico-middelen past in dit beleid.
Ook de biologische landbouw heeft nieuwe middelen en maatregelen nodig, want ziekten, plagen en onkruiden blijven er altijd
Marleen Riemens, onderzoeker bij Open Teelten
De ontwikkeling van dit systeem kost tijd, zegt Riemens. Zo kost de totstandkoming van robuuste rassen zeker tien jaar. ‘Verder willen we natuurlijke vijanden van plaaginsecten en nuttige micro-organismen inzetten, maar toepassing daarvan in de buitenlucht is veel lastiger dan in kassen. We moeten nog veel kennis ontwikkelen en die vertalen naar adviezen op bedrijfs- en perceelniveau.’
Biologisch
Volgens sommige politici moet Nederland versneld overschakelen naar biologische landbouw, zodat chemische gewasbescherming overbodig wordt. Bij die omschakeling kan de productie in Nederland een kwart naar beneden gaan, waarschuwt Riemens, waardoor meer areaal nodig zal zijn voor een gelijk productieniveau. ‘Ook de biologische landbouw heeft nieuwe middelen en maatregelen nodig, want ziekten, plagen en onkruiden blijven er altijd.’
De toelating van nieuwe bestrijdingsmiddelen in Europa verloopt bijzonder traag, stelden andere sprekers tijdens het rondetafelgesprek. Dat remt de beschikbaarheid van alternatieven voor chemische gewasbescherming. Ze riepen de Kamerleden op het toelatingsbeleid te versimpelen en de controle-instanties uit te breiden.
