Foto Shutterstock Nog steeds sneuvelt veel tropisch bos ten behoeve van de landbouw. Maar als dat gebruik eindigt, groeit bos ook weer snel terug, blijkt uit een grote internationale studie onder leiding van WUR-bosecoloog Lourens Poorter. De studie, uitgevoerd in Afrika en Zuid- en Midden-Amerika, verschijnt vandaag in Science.
Poorter en zijn team brachten de groei van een groot aantal percelen secundair bos in kaart. Dat is bos dat groeit nadat boeren het gekapte oerwoud weer teruggeven aan de natuur. Die natuur herneemt zijn oude gang verrassend snel. Binnen 20 jaar zijn veel kenmerken van het oude bos gemiddeld voor 80 procent hersteld. Een volledig herstel is mogelijk binnen 120 jaar.
Tijdlijn
De onderzoekers leiden dat af uit studie van 77 landschappen verspreid over de tropen en meer dan 2200 stukjes secundair bos, die zich in allemaal in verschillende fasen van herstel bevinden. Dat levert samen een tijdlijn op van bosherstel. Sommige kenmerken van het bos komen sneller terug dan andere. De bodem is al binnen een decennium grotendeels de oude, de hout- en bladeigenschappen in minder dan 25 jaar.
Gebruik natuurlijk bosherstel waar het kan en plant aan waar het moet
Lournes Poorter, Bosecologie en Bosbeheer
De terugkeer van de biodiversiteit van tropisch bos duurt tussen de 20 en 60 jaar. Dat betekent niet dat altijd na 60 jaar de oude situatie is hersteld. De veelheid aan soorten komt wel terug, maar het zijn niet altijd dezelfde soorten als voorheen. Het kan bovendien lang duren voordat tropische bomen volwassen zijn. Volledig herstel duurt daardoor zeker 120 jaar.
Zaad
De onderzoekers concluderen optimistisch dat de veerkracht van secundair tropisch bos groot is, mits het gebruik als landbouwgrond niet te lang heeft geduurd. De bodem is dan nog voldoende intact en telt nog voldoende zaad. Volgens Poorter toont de studie het belang aan van secundair tropisch bos voor het herstel van biodiversiteit en het halen van klimaatdoelen.
‘Er zijn meerdere opties voor herbebossing, afhankelijk van lokale condities’, voegt hij toe. ‘Gebruik natuurlijk bosherstel waar het kan, plant aan waar het moet en bij aanplant kan agroforestry ook een goede optie zijn. Wij hopen dat zo’n mix van benaderingen bijdraagt aan meer natuurlijke, biodiverse, gezonde en veerkrachtige tropische landschappen.’
