Thomas Westhoff aan de onderhandelingstafel met onder anderen de Canadese premier Justin Trudeau. Eigen foto Het was zijn eerste klimaatconferentie en hij had er meer van verwacht. De Wageningse student Thomas Westhoff woonde COP26 in Glasgow bij om jongeren een stem te geven. Het werd een achtbaan van netwerken en lobbyen. Ook sprak Resource met WUR-medewerkers die tijdens de top seminars presenteerden.
Westhoff was één van de tweehonderd vertegenwoordigers van jongerenorganisaties en naar Glasgow afgereisd om te zorgen dat jongeren meer bij het klimaatbeleid worden betrokken. ‘Het is overweldigend, je moet je goed organiseren om impact te hebben. Ik was de hele tijd aan het netwerken met bedrijven en andere organisaties om onze punten naar voren te brengen, maar wereldleiders en onderhandelaars zaten ook veel achter gesloten deuren. Op die bijeenkomsten mogen dan soms maar twee van de tweehonderd jongerenvertegenwoordigers naar binnen. Dus we hadden minder invloed dan ik vooraf had gehoopt.’
Klimaatadaptatie
De Wageningse student Thomas Westhoff was ruim een week bij de klimaattop in Glasgow. Westhoff doet twee masters in Wageningen: Climate Studies en International Land and Water Management. Maar hij was in Glasgow als vicepresident Externe Relaties van de International Association of Students in Agriculture and Related Sciences (IAAS), een studentenclub van zo’n honderd landbouwuniversiteiten uit meer dan vijftig landen, waaronder Afghanistan, Indonesië, Ecuador en Nederland.
Westhoff: ‘We hebben een gemeenschappelijke verklaring opgesteld dat beleidsmakers en politici jongeren meer moeten betrekken bij het klimaatbeleid, omdat we goede ideeën hebben die nu niet worden meegenomen. Zo hebben jonge boeren interessante ideeën over klimaatadaptatie, maar ze hebben vaak geen toegang tot investeerders en geen toegang tot land. Dit beperkt de uitvoering van nieuwe en slimme klimaatmaatregelen. We zijn nu druk aan het lobbyen met andere verenigingen om onze jongeren-paragraaf in de slotverklaring te krijgen.’
Dierentuin
De conferentie was een soort dierentuin, vindt Westhoff. ‘Ik kwam bijvoorbeeld Bill Gates, Greta Thunberg en Mark Rutte tegen – de hele wereld loopt voorbij en dat is leuk om te zien. De conferentie was ook een soort beurs. Veel landen hadden een paviljoen, mooi aangekleed, waar ze presentaties hielden. Die waren vaak leuk en nuttig om bij te wonen. Daar kwam ik bijvoorbeeld Ursula von der Leyen tegen, voorzitter van de Europese Commissie, die een ontwikkelingsfonds aankondigde. De paviljoens dienden voornamelijk als PR, de besluiten werden aan de onderhandelingstafels genomen.’
We zagen prins Charles praten met Jonathan Ive, de ontwerper van de iPhone
‘Ik ben ook nog op de foto gegaan met prins Charles. Dat kwam zo: we liepen met andere delegatieleden buiten in een park, toen zagen we een museum en daar konden we naar binnen met onze pas. In de centrale hal zagen we prins Charles in gesprek met Jonathan Ive, de ontwerper van de iPhone. Per ongeluk waren we in een hooggeplaatste meeting terechtgekomen. We mochten een selfie met ze maken.’
Wandelgangen
Westhoff is best enthousiast over enkele besluiten tijdens de top, zoals het besluit van belangrijke landen om te stoppen met ontbossing en niet langer te investeren in fossiele energie. ‘Ook heeft India voor het eerst concrete klimaatdoelen gesteld. Die toezegging van India heeft impact, het bracht berekeningen van de opwarming van de aarde net onder de 2 graden Celsius – op papier dan.’
India heeft voor het eerst concrete klimaatdoelen gesteld. Die toezegging heeft impact
In de wandelgangen sprak Westhoff ook met mensen van Bayer, waar Monsanto (een omstreden bedrijf dat zowel gewasbeschermingsmiddelen als genetisch gemodificeerde zaden produceerde) nu onderdeel van is, over samenwerking en hoe je effectief campagne voert tijdens zo’n klimaattop. ‘Bayer is sponsor van IAAS. In Wageningen ligt Bayer nogal gevoelig, maar ik zie veel mogelijkheden om van elkaar te leren. Een inspirerend figuur die ik ontmoet heb, was een oud-parlementslid voor de Groenen in Duitsland, die nu leiding geeft aan de duurzaamheidsagenda van Bayer en een mooi kijkje in de keuken gaf.’
Verder sprak Thomas met de Canadese premier Justin Trudeau op een bijeenkomst van het Global Centre on Adaptation in Rotterdam, net voordat de COP in Glagow begon. ‘Dan verwoord ik de visie van het IAAS op klimaatadaptatie en hoop ik dat ik daarmee zijn standpunt op de klimaatconferentie in Glasgow kan beïnvloeden.’
Onderhandelingstafel
Wat is die visie van IAAS? ‘Ten eerste bepleiten we dat jongeren meer betrokken moeten worden bij klimaatadaptatie. Toegang tot investeerders, goed onderwijs en een plek aan de onderhandelingstafel zijn belangrijke punten hiervoor. Ten tweede proberen we de agro-ecologische benadering te agenderen en vinden we dat deze benadering ook een plek moet krijgen in de actieplannen. En ten derde pleiten we voor vermindering van de vleesconsumptie in westerse landen.’
IAAS is een mondiale organisatie en dan is het soms lastig tot eensluidende actiepunten te komen
‘IAAS is een mondiale organisatie en dan is het soms lastig tot eensluidende actiepunten te komen, want voedsel raakt ook aan cultuur: onze leden uit ontwikkelingslanden kunnen zich bijvoorbeeld niet altijd vinden in een statement dat “we” minder vlees moeten eten. Wat dat betreft is onze vereniging een klimaatconferentie in het klein. Het is steeds zaak om de meningen goed uit te wisselen en begrip te hebben voor elkaar.’
Gelukkig was er ’s avonds ook tijd voor andere dingen. ‘Het leuke is: we zitten hier gratis, we logeren bij Schotse studenten. De Schotten zijn erg vriendelijk en elke avond belanden we uiteindelijk in de pub. Ik heb veel verschillende whisky’s geproefd. Ook heb ik geweldige gesprekken gehad over veen. Ik doe, net als verschillende Schotse studenten, onderzoek naar veengebieden.’
WUR actief in seminars
Hoe controleer je of illegale ontbossing niet gewoon doorgaat, hoe werken digitale klimaatadviezen, hoe kan Nederland er in 2120 uitzien en hoe ga je om met toenemend zout water op landbouwgrond? Resource maakte tijdens de COP26 een serie met WUR-experts die op de klimaattop een presentatie gaven over onderwerpen die spelen.
Monitoring bossen
Veel landen, waaronder Nederland, Brazilië, Indonesië en Rusland, hebben op de klimaattop in Glasgow afgesproken om de ontbossing te stoppen in 2030. Maar hoe controleer je die afspraak en zorg je dat de vaak illegale ontbossing en uitstoot van broeikasgassen niet gewoon doorgaat? Transparante monitoring van het landgebruik moet ervoor zorgen dat we dit goed in beeld krijgen.
Martin Herold en Niki De Sy van de leerstoelgroep Geo-informatiekunde en Remote Sensing presenteerden een seminar op de klimaattop over transparante monitoring. Dat staat voor methodes hoe je diverse datasets (waaronder metingen en satellietbeelden) kunt combineren met portals die het mondiale landgebruik in kaart brengen en in de tijd volgen.
Transparante monitoring kan landen, NGO’s en inheemse volken helpen bij het detecteren en oplossen van potentiële conflicten over land of discrepanties tussen datasets. Ook kan het regeringen ondersteunen de CO2-emissies als gevolg van landgebruik beter in beeld te krijgen en de mogelijke mitigatiemaatregelen beter te beoordelen, aldus De Sy.
Digitale klimaatadviesdiensten
WUR organiseerde samen met partners een evenement over digitale klimaatadviesdiensten (DCAS) voor kleinschalige boeren in ontwikkelingslanden. DCAS observeert en voorspelt het weer voor de komende week, maand en jaar. Het voegt informatie toe over gewassen en veeteelt en geeft daarmee boeren bijvoorbeeld advies over wanneer ze het beste kunnen zaaien, spuiten en oogsten. Ook geeft de digitale adviesdienst voorspellingen over de klimaatverandering en wat dat betekent voor bijvoorbeeld de selectie van gewassen en watergebruik.
DCAS wordt toegepast in een ander project waarbij WUR betrokken is, de Digital Agri Hub. ‘Veel organisaties werken aan klimaatdata en -diensten’, zegt WUR-onderzoeker Tomaso Ceccarelli, betrokken bij Digital Agri Hub. ‘De Hub verbindt al deze organisaties en geeft een goed overzicht van wat er beschikbaar is. Dit is waardevolle informatie voor investeerders, overheden en uiteindelijk boeren.’ De Hub beoordeelt en ordent niet alleen klimaatadvies, maar bijvoorbeeld ook advies over ketenbeheer en microfinanciering.
Het groene Nederland van 2120
WUR maakte eind 2019 een kaart van Nederland in 2120, dus een toekomstbeeld van hoe ons land er over honderd jaar uit zou kunnen zien. Daarbij staan de natuur, klimaatadaptatie en duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen centraal. Tim van Hattum, programmaleider Klimaat van WUR, presenteerde deze kaart, plus achterliggende uitgangspunten en gedachten, tijdens de klimaattop.
In de toekomstige inrichting van Nederland is de hoeveelheid bos verdubbeld, wordt de meest vruchtbare gronden ingezet voor – vooral plantaardige – voedselproductie en is de landbouw vrijwel volledig circulair. De kust groeit mee met de zeespiegelstijging en de rivieren hebben veel meer ruimte gekregen. In de Noordzee komen grote windmolen- en zonneparken.
De notitie Een natuurlijke toekomst voor Nederland in 2120 is daarmee een visualisatie van een mogelijk toekomstig scenario, waarbij Nederland zich aanpast aan klimaatverandering en niet meer bouwt in delen van Nederland onder de zeespiegel.
Zoute landbouw
Door de klimaatverandering neemt de hoeveelheid zout water op landbouwgrond toe, waardoor zowel de voedselzekerheid als beschikbaarheid van zoet water afneemt. Judit Snethlage, onderzoeker bij Wageningen Environmental Research, houdt zich bezig met verzilting. Samen met de Nederlandse overheid, wereldvoedselorganisatie FAO en de Vrije Universiteit bereidde ze een sessie over zoute landbouw voor op de klimaattop. Daarbij stond Bangladesh centraal.
De verzilting in Bangladesh neemt toe, niet alleen door de stijging van de zeespiegel, maar ook omdat er door de opwarming meer water verdampt, waardoor meer zout in de bodems achterblijft. WUR doet onderzoek in Bangladesh hoe het land daarmee kan omgaan. De onderzoekers kijken welke maatregelen werken, zodat er evidence-based solutions ontstaan voor de beleidsmakers.
Snethlage: ‘Hierbij gebruiken we de Food Systems Approach. Met deze methode kunnen we afwegen welke factoren en overwegingen invloed hebben op het gehele voedselsysteem. Hierbij kun je bijvoorbeeld nagaan wat de verzouting voor invloed heeft op vee. Vee drinkt geen zout water, maar als je zout-resistente grassen zou kunnen telen die de koeien kunnen eten, dan denk je meer richting een oplossing.’
