Foto Shutterstock In Glasgow zijn wereldleiders van zo’n tweehonderd landen tot en met 12 november bijeen voor de klimaattop, de COP26. De top wordt gezien als misschien wel de laatste kans om de opwarming van de aarde te beperken. Resource maakt tijdens de COP26 een serie met WUR-experts over onderwerpen die spelen. Dit keer Gerardo van Halsema en Ivo Demmers over de Mekong-delta.
Vietnam ontwikkelde zich tussen 1975 en 1995 tot de op een na grootste rijstexporteur ter wereld, dankzij het ontsluiten van de Mekong-delta. Deze delta ligt gemiddeld een meter boven de zeespiegel. De Mekong-delta krijgt nu te maken met bodemdaling en verzilting, terwijl de zeespiegel stijgt en de regentijden extremer worden, waardoor de Mekong vaker buiten zijn oevers treedt. Het Mekong-deltaplan van onder meer WUR wordt zaterdag 6 november gepresenteerd in Glasgow.
De landbouw in de Mekong-delta moet zich aanpassen aan de nieuwe klimaatcondities. Daarbij moeten de boeren ook inspelen op de veranderende vraag naar voedsel en meer groenten, fruit en vis telen in plaats van rijst. Steeds hogere dijken om de Mekong-rivier heeft geen zin, zegt de Wageningse onderzoeker Gerardo van Halsema, een van de opstellers van het Mekong Deltaplan uit 2013. In dit plan krijgt de rivier de ruimte en past de landbouw zich aan.
Het deltaplan komt aan bod tijdens het seminar over Bridging science policy dialogue on climate & food op de Klimaattop in Glasgow op zaterdag 6 november. ‘We laten daarbij zien hoe wetenschappelijke inzichten helpen om gezamenlijk met overheid, NGO’s en bedrijfsleven een lange termijn visie te ontwikkelen en uit te voeren’, zegt Ivo Demmers. ‘Hiermee verwachten we andere partners te inspireren om dit ook in andere gebieden toe te passen.’
Rijstteelt
Het plan betekent dat de boeren in hoger gelegen gebieden nog maar twee in plaats van drie rijstoogsten per jaar kunnen realiseren en de rijstteelt combineren met visteelt. In de lager gelegen gebieden stelt het Deltaplan een combinatie van rijstteelt (in de natte tijd) en groenten- en fruitteelt (in droge tijd) voor. Om de verzilting en de bodemdaling in de kustzone tegen te gaan, gebruiken de boeren geen grondwater meer voor de teelt van zoetwatervissen als tilapia en pangasius, maar schakelen ze over naar de teelt van zoutwatervissen en garnalen.
Voedselsystemen
Bij de uitwerking van dit plan gebruikt WUR een food systems approach, waarbij alle factoren van de voedselsystemen – zoals teelt, bodem, beschikbaarheid water, een gezond dieet, markten, klimaat en boereninkomens – worden beoordeeld en geïntegreerd. De food systems approach zet alle sociaaleconomische en milieu-gerelateerde drijfveren in één schema. Ivo Demmers coördineert bij WUR deze aanpak.
De ervaringen in Vietnam zijn bruikbaar voor andere landen en partners. De case wordt gepresenteerd door Dang Kieu Nhan, directeur van het Mekong Delta Development Research Institute.
Meer lezen over het deltaplan in Vietnam: een artikel en een longread.
