De troonrede was dit jaar in de Grote Kerk in Den Haag. Foto Shutterstock Voor het tweede achtereenvolgende jaar gebeurt er voor het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek weinig in de Rijksbegroting. Vorig jaar waren de verkiezingen in aantocht, nu is het wachten op een nieuwe regering.
Intussen lijkt de boodschap van actievoerders en lobbyisten in Den Haag wel aangekomen. Het hoger onderwijs telt steeds meer studenten en dat zorgt voor ‘een hoge werkdruk’, erkent het kabinet in de Miljoenennota. De kwaliteit en toegankelijkheid komen onder druk te staan.
En het wetenschappelijk onderzoek? Dat verdient ook steun. ‘Er is hoogwaardige wetenschap en innovatie nodig om maatschappelijke vraagstukken op te lossen en toekomstig verdienvermogen te creëren’, staat er.
Genoeg
Maar extra geld komt er nog niet. Het kabinet vindt het kennelijk wel genoeg na de coronasteun van het Nationaal Programma Onderwijs (ruim 8 miljard euro tot eind 2023) en de miljarden van het Nationaal Groeifonds voor infrastructuur en innovatie (20 miljard in vijf jaar tijd).
Studenten en politieke jongeren zagen het gebrek aan spektakel in de Miljoenennota aankomen. Dinsdagochtend stonden ze alvast te demonstreren voor de Tweede Kamer. Ze willen zo snel mogelijk de basisbeurs terug.
‘Het kabinet wil kansengelijkheid in het onderwijs, maar dat komt er niet met mooie woorden alleen’, zegt Ama Boahene van de Landelijke Studentenvakbond. ‘Het is onbegrijpelijk dat er weer geen geld komt voor het afschaffen van het leenstelsel en structurele investeringen in het onderwijs.’
Het gebrek aan investeringen is ‘opzienbarend’, vindt ook Lisanne de Roos van het Interstedelijk Studenten Overleg. ‘We worden over het hoofd gezien.’ Ze noemt het geld van het Nationaal Programma Onderwijs een doekje voor het bloeden.
‘Grove schande’
De Algemene Onderwijsbond is feller en noemt de begroting ‘een grove schande’. Voorzitter Tamar van Gelder wijst op het extra geld voor onder meer veiligheid en de woningmarkt: als dát kan, waarom dan geen extra geld voor het onderwijs? Ze dreigt met acties als de volgende regering niet over de brug komt.
De Vereniging Hogescholen wachtte Prinsjesdag niet af en stuurde maandag al een persbericht rond over de trage kabinetsformatie. Die leidt tot knelpunten in het hbo en schaadt de arbeidsmarkt, was de boodschap. Er zou meer geld moeten komen voor om- en bijscholing. Ook zou het (volgende) kabinet jaarlijks 240 miljoen euro extra moeten uittrekken voor praktijkgericht onderzoek.
De universiteiten hebben nog niet gereageerd, maar de afgelopen tijd hebben ze keer op keer gezegd dat ze 1,1 miljard euro per jaar extra willen krijgen. Demissionair onderwijsminister Van Engelshoven had al gezegd dat ze die uitgaven aan het volgende kabinet overlaat.
Het kabinet zelf wuift de kritiek op het terughoudende beleid weg. ‘Als je ziet hoeveel we uitgeven als demissionair kabinet, dan is dat denk ik zonder precedent’, zei demissionair minister Wopke Hoekstra dinsdagmiddag tegen de NOS.
