Het actieplan is gedeeltelijk gebaseerd op een manifest van Amnesty International. Amnesty riep alle universiteiten en hogescholen onlangs op het manifest te ondertekenen en daarmee te beloven studenten en medewerkers betere bescherming te bieden tegen seksueel geweld.
WUR onderschrijft de doelstellingen en wil verantwoordelijkheid nemen, maar ondertekent het manifest niet, aldus rector Arthur Mol ‘omdat wij dit alleen doen als statements, manifesten en andere publieke uitingen primair gaan over onderzoek en onderwijs, onze corebusiness én wanneer wij hier zelf aan mee hebben geschreven of kunnen schrijven. Studenten en medewerkers zijn natuurlijk altijd vrij om hun mening te uiten.’ In plaats van ondertekening vindt in het najaar een bijeenkomst plaats met onder meer studentenverenigingen, de gemeente Wageningen en Idealis.
Ingrid Hijman, hoofd Student Service Centre, werkt al een tijdje aan het plan: ‘Uit onderzoek van Amnesty kwam onlangs naar voren dat 11 procent van de vrouwelijke en 1 procent van de mannelijke studenten in Nederland wordt verkracht in hun studententijd. In Wageningen werd een beetje gereageerd alsof dat hier niet gebeurt, maar uit gesprekken met verschillende verenigingen blijkt dat het hier wel degelijk speelt. Daarnaast is er ook sprake van seksuele intimidatie, tussen studenten onderling maar ook tussen medewerkers en studenten. Dat kan natuurlijk echt niet.’
In Wageningen werd een beetje gereageerd alsof dat hier niet gebeurt, maar uit gesprekken met verschillende verenigingen blijkt dat het hier wel degelijk speelt.
Ingrid Hijman, hoofd Student Service Centre
Judith Rommens is via Let’s Talk About Yes Wageningen (LTAY) betrokken bij het actieplan. Dat is een groep (oud)studenten die namens Amnesty hogescholen en universiteiten oproept hun verantwoordelijkheid te nemen in het bestrijden van seksueel geweld. ‘De studententijd is voor velen een belangrijk moment in het ontdekken van seksualiteit en intimiteit. Het is vreselijk dat zoveel studenten tijdens deze fase van hun leven seksueel geweld meemaken. Daarom willen we dat de universiteit de nodige stappen neemt om hun studenten en medewerkers hiertegen te beschermen. We zijn erg teleurgesteld dat de WUR niet gaat ondertekenen, vooral omdat er wel veel animo voor lijkt te zijn binnen de instelling. Veel andere onderwijsinstellingen gaan binnenkort wel tekenen.’
Het actieplan van WUR is één van die stappen. Hijman: ‘Belangrijke acties zijn bijvoorbeeld dat we alle studenten straks een omstanderstraining aanbieden; dat medewerkers die regelmatig contact hebben met studenten erin worden getraind om op een trauma-sensitieve manier om te gaan met onderwerpen die te maken hebben met seksueel geweld; en dat de meldings- en klachtenprocedures voor iedereen binnen de onderwijsgemeenschap duidelijker worden gemaakt.’
Niet wegwuiven
Het melden van seksueel geweld en seksuele intimidatie gaat namelijk lang niet altijd goed, aldus Hijman. ‘Dat blijkt uit een enquête die Dawn Cheong hield onder WUR-studenten. Sommige studenten krijgen te horen dat een klacht indienen hun carrière kan schaden. Medewerkers die veel contact hebben met studenten moeten leren om klachten niet weg te wuiven en op een goede manier om te gaan met zo’n melding.’
Nu verwijst WUR studenten die zijn lastiggevallen nog door naar de politie, vertelt Hijman. ‘Daarmee zeggen we eigenlijk: het is niet aan ons om hier iets aan te doen. Maar als je als slachtoffer in dezelfde collegezaal zit als de dader, kan dat heel zwaar zijn. Bij de VU in Amsterdam zorgen ze dat daders en slachtoffers niet in dezelfde collegezaal zitten. Ik weet niet wat er wettelijk mogelijk is op dat gebied, maar dat gaan we uitzoeken.’
#LetsTalkAboutYes
Ondertussen wil Amnesty met de campagne #LetsTalkAboutYes ook het gesprek over consent (actieve instemming met seks) op gang brengen. Rommens: ‘We merken dat studenten vaak wel weten wat consent is en dat het belangrijk is, maar behoefte hebben aan praktische informatie over hoe je consent vraagt en geeft. Het helpt daarbij niet dat er nog steeds een taboe rust op praten over seks. Wij proberen dat taboe te doorbreken en tips te geven.’
Hijman: ‘Na een vervelende ervaring leggen studenten vaak de schuld bij zichzelf: ik was dronken, ik heb iemand uitgenodigd. Maar als je niet “ja” zegt tegen seks, zeg je eigenlijk gewoon “nee”. Bij introductiedagen willen we daar vanuit WUR voorlichting over geven. Studentenverenigingen zijn ook bezig om hun leden cursussen aan te bieden op dat gebied.’
We merken dat studenten vaak wel weten wat consent is en dat het belangrijk is, maar behoefte hebben aan praktische informatie over hoe je consent vraagt en geeft.
Judith Rommens, Lets Talk About Yes Wageningen
Het zijn voornamelijk vrouwen hebben last van seksueel geweld en seksuele intimidatie. Hijman: ‘Eigenlijk geven bijna alle vrouwelijke studenten aan dat ze weleens zijn betast of ongewenst gedrag hebben ervaren. Vaak krijgen zij dan te horen wat ze daartegen kunnen doen, zoals andere kleding dragen of een weerbaarheidstraining volgen. Dat is raar, want het zijn voornamelijk mannen die over de schreef gaan. Een aantal mannelijke studenten gaat hier nu een campagne voor organiseren. Daarbij is óók aandacht voor de mannelijke studenten die misbruikt of geïntimideerd zijn.’
Deze week voert #LetsTalkAboutYes in verschillende steden actie om het onderwerp onder de aandacht te brengen op hogescholen en universiteiten. Zo is er woensdag de actie We stand for consent bij het Forumgebouw, en donderdagavond is er in café Loburg een pubquiz over consent.
Studenten die last hebben van ongewenst gedrag van anderen kunnen advies vragen aan een vertrouwenspersoon voor studenten. De vertrouwenspersoon is onafhankelijk en alles wat je bespreekt is vertrouwelijk. Je kunt een afspraak maken met een vertrouwenspersoon via e-mail: vpstudent@wur.nl.