‘Als je met één of twee leerlingen samen een boekje leest of erop uit gaat om Nederland te leren kennen, maak je de grootste stappen.’ Foto: Sven Menschel Zo’n dertig WUR-studenten helpen jonge nieuwkomers in Nederland door Nederlands met ze te oefenen in de internationale schakelklas.
Vrijdagmiddag 3 september, iets over half twee. De kinderen van de internationale schakelklas (ISK) voetballen fanatiek op het schoolplein. De eerste gewone lesweek na de zomervakantie zit erop; de eerste tutorles staat op het punt te beginnen. De tutoren—allemaal WUR-student—arriveren en groeten de leerlingen met een warme glimlach. Tafels en stoelen worden buiten gezet: de zon schijnt en de temperatuur is aangenaam. Rond kwart voor twee zoeken de tutoren hun tweetallen op om te beginnen aan de bijles. Er wordt gelachen en gekletst.
‘Wat hebben jullie gedaan in de zomer?’ vraagt een van de tutoren aan haar twee leerlingen. ‘Gevoetbald’, klinkt het, én typisch Nederlands vakantiewerk: kersen plukken. ‘Ik heb elke dag gewerkt, ik heb wel vijfhonderd euro verdiend! Wat heb jij gedaan?’ De tutor vertelt over haar vakantie, waarin ze onder meer heeft paardgereden. ‘Hebben jullie dat weleens gedaan?’ Nee, maar wel op een kameel, zo blijkt.
Elke vrijdagmiddag en zaterdagochtend komt een groep WUR-studenten naar de internationale schakelklas voor een tutorsessie. Elke tutor is gekoppeld aan twee leerlingen; samen gaan ze drie uur aan de slag met de lesstof. Ook voor de persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen is aandacht, vertelt masterstudent Biobased Sciences Bodil Boelens (23), voormalig docent aan de ISK en initiator van het tutorproject. ‘Er wordt een vertrouwensband opgebouwd met de leerlingen, dat helpt bij het leerproces.’
Klokkijken
Bij toeval kwam Boelens in aanraking met de ISK. ‘Na mijn bachelor Milieuwetenschappen wilde ik een half jaar werken en een half jaar op reis in Zuid-Amerika. Op een conferentie raakte ik in gesprek met Hans Brandwacht (teamleider ISK, red.). Hij was met spoed op zoek naar een docent Nederlands en vroeg of ik een keer kwam kijken.’ Zo gezegd, zo gedaan: Boelens ging langs, sprak met leerlingen en docenten en mocht, ondanks dat ze nog geen echte onderwijservaring had, een dag proefdraaien. ‘Ik kreeg een stapel boeken met de opdracht: maak hier maar een les van. Dat ging verrassend goed, dus werd ik aangenomen.’
Boelens is enthousiast over haar tijd als docent. ‘Sommige leerlingen hebben ouders die bij WUR werken; zij leren de taal vaak een stuk sneller. Maar er zijn ook leerlingen die hooguit twee jaar of soms helemaal geen school hebben gehad, die nog niet konden schrijven. Ik heb leerlingen helpen leren klokkijken. De oprechte dankbaarheid van die leerlingen als het lukt, dat is zó mooi.’
Na een half jaar docentschap gaat Boelens, zoals gepland, op reis. Na twee maanden gooit corona echter roet in het eten en zit ze in lockdown in Peru. ‘Hans belde me op: of ik al terug was in Nederland en weer aan de slag kon.
Als student ben je vooral bezig met in jezelf investeren; hier investeer je in anderen
Tijdens corona werd er een tijdje online lesgegeven, maar sommige kinderen zijn niet zo handig met een laptop en anderen hebben een thuissituatie die niet meewerkt. Toen ik terug was, mochten we gelukkig alweer met halve klassen op anderhalve meter in het klaslokaal aan de slag. Dat was dat heel fijn, zowel voor de docenten als voor de leerlingen, maar alsnog ontstonden er leerachterstanden.’
Collega’s gezocht
Het docententeam stak de koppen bij elkaar: hoe kon die achterstand worden ingehaald? Er ontstond een idee voor een tutorprogramma, dat Boelens samen met Brandwacht opzette. ‘Ik dacht: ik ben heus niet de enige student die dit werk inspirerend vindt’, vertelt Boelens. ‘Via via en in de Facebookgroep Wageningen Student Plaza gingen we op zoek naar studenten die tutor wilden worden.’
Na meerdere sollicitatierondes ontstaat er een team van vijfentwintig WUR-studenten die, na een cursus, in oktober 2020 beginnen aan hun tutorschap. Een succes, want hoewel het programma nog geen jaar bestaat, is het nu al bijna niet meer weg te denken uit het ISK-onderwijs. ‘Klassikaal onderwijs is erg belangrijk, maar als je rustig met één of twee leerlingen samen een boekje gaat lezen of samen erop uit gaat om Nederland écht te leren kennen, maak je de grootste stappen’, aldus Boelens. ‘Dat kan niet tijdens de reguliere lessen, maar in het tutorprogramma kan dat wél.’
Bijna alle studenten die vorig jaar als tutor zijn begonnen, zijn er nog steeds. Ook zij halen iets uit hun tutorschap, vertelt Boelens. ‘Het is prachtig als jouw leerlingen iets nieuws leren en vooruitgang boeken, of als ze je in vertrouwen nemen. Als student ben je vooral bezig met in jezelf investeren; hier investeer je in anderen.’
Inmiddels is het pauze en is de fotograaf gearriveerd. De leerlingen zijn weer aan het voetballen, maar willen nog best even gaan zitten als achtergronddecor voor de foto. Even dan: na drie foto’s vraagt een jongen: ‘Mag ik weg?’ De fotograaf vraagt nog een moment geduld. Klaar. De jongen vliegt van tafel en rent lachend naar zijn voetballende klasgenoten toe.
De ISK is op zoek naar nieuwe tutoren. Geïnteresseerd? Stuur een mail met motivatie en CV voor 30 september naar info@groeikracht.net
Internationale schakelklas
In de internationale schakelklas leren zeventig kinderen tussen de 12 en 18 jaar in twee jaar tijd Nederlands. Daarna stromen ze door naar het reguliere Nederlandse onderwijs. Alle leerlingen zijn – om uiteenlopende redenen – uit hun land van oorsprong vertrokken. Zo zijn er leerlingen die in het asielzoekerscentrum wonen, maar ook kinderen van expats die aan WUR werken.