Foto: Shutterstock Dat blijkt uit het gepubliceerde Jaarverslag Dierproeven 2020. Het afgelopen jaar nam het aantal dierproeven met een vijfde af. Maar dat cijfer is enigszins misleidend: 2019 liet juist een enorme stijging van bijna veertig procent zien, na een jarenlang dalende trend. Over de langere termijn schommelt het aantal dierproeven bij WUR rond de 55.000.
Vismonitoring
Bijna driekwart van alle dierproeven bij WUR vindt plaats met vissen. Het overgrote deel is vismonitoring door Wageningen Research. WUR voert de wettelijke taak uit om de visstand in de Noordzee te monitoren. Daarvoor worden vissen gevangen. Sinds 2015 worden die vissen ook als proefdier gezien. De aantallen schommelen jaarlijks fors. Het afgelopen jaar ging het om ruim 40.000 vissen.
Op één proefdier kunnen meerdere dierproeven worden uitgevoerd
Guus Baarends, Facilitair Bedrijf
Ook in het universitaire onderzoek staan vissen bovenaan de lijst met proefdieren. Van de 8108 dierproeven vond ruim de helft met vissen plaats. Daarna volgen kippen, varkens en koeien. ‘Het aantal dieren dat voor proeven wordt gebruikt, is overigens lager dan het aantal dierproeven, legt Guus Baarends (Facilitair Bedrijf) uit. ‘Op een proefdier kunnen meerdere dierproeven worden uitgevoerd.’
| Universiteit | Research | WUR | |
| vissen | 4465 | 40400 | 44865 |
| kippen | 2359 | 6357 | 8716 |
| koeien | 222 | 2240 | 2462 |
| knaagdieren (muis, rat, cavia, etc.) | 273 | 1490 | 1763 |
| varkens | 655 | 1243 | 1898 |
| Syrische goudhamster | 0 | 677 | 677 |
| overig | 134 | 820 | 954 |
| totaal | 8108 | 53227 | 61335 |
Aantal dierproeven per dier
Nieuw in het rijtje proefdieren bij Nieuw in het rijtje proefdieren bij Wageningen Research is de Syrische goudhamster. Daarmee vonden 677 dierproeven plaats in het kader van corona-onderzoek. Uit testen kwamen de goudhamsters uit de bus als een bruikbaar diermodel voor de mens. De goudhamsters werden gebruikt voor het testen van vaccins.
| Universiteit | Research | WUR | |
| 2015 | 8983 | 45174 | 54157 |
| 2016 | 7221 | 48720 | 55941 |
| 2017 | 6550 | 44645 | 51195 |
| 2018 | 10000 | 46502 | 56502 |
| 2019 | 13161 | 64627 | 77788 |
| 2020 | 8108 | 53227 | 61335 |
Aantal dierproeven de laatste zes jaar
Veruit de meeste dieren ondervinden zogeheten ‘licht ongerief’ van de proeven. Daaronder valt bijvoorbeeld het eenmalig bloed afnemen. Maar het aantal dierproeven met meer ongemak neemt sterk toe. Bij Wageningen Reseach vallen vier van de tien dierproeven inmiddels in de categorie ‘matig ongerief’. Dat is vier keer zoveel als vijf jaar geleden. Matig ongerief is bijvoorbeeld chirurgisch ingrijpen of het tijdelijk isoleren van sociale dieren.
Adoptie
Proefdier ben je in principe voor het leven. Een klein deel gaat desondanks met pensioen. Dat gold het afgelopen jaar voor 22 katten, die na zeven jaar trouwe dienst voor adoptie in aanmerking kwamen. Zij kregen na een zorgvuldige procedure een nieuw thuis bij (voornamelijk) medewerkers van WUR.