Koen Arts doet voor hoe je vuur maakt. Foto: Guy Ackermans Eerder de afgelopen weken leerde de groep van veertig studenten natuurvaardigheden als spoorzoeken en het vinden van eetbare planten. Het betreft hier de pilot van het vak Antropologie van Basale Natuurvaardigheden. Een soort academische padvinderij.
Aan die gedachte maakt initiatiefnemer en docent Bos- en Natuurbeleid Koen Arts snel een eind. Wat we hier zien zijn de praktische vaardigheden waar de studenten kennis mee maken. Maar dat gaat gepaard met een diepgravende theoretische verdieping, legt Arts uit, over hoe verschillende volkeren kijken naar de natuur en die op een heel ander manier dan wij beleven.
Met dit vak proberen we studenten op een andere manier naar de natuur te laten kijken
Koen Arts, docent Bos- en Natuurbeleid
‘Wij willen studenten gevoelig maken voor het feit dat die andere werelden bestaan’, licht Arts toe. Een voorbeeld. ‘De studenten hebben een tekst gelezen over hoe de San bushmen in Namibië interpretatief spoorzoeken. Ze verplaatsen zich dus in het dier om het spoor te volgen als dat zoek raakt. Dat laat ik mijn studenten ook doen. Kruip in de huid van het dier.’
De studenten treffen het vandaag. Het was de afgelopen weken koud en regenachtig in de Leemkuil, een open plek in het bos aan de rand van Wageningen-Hoog. Deze vrijdagmorgen schijnt de zon. Uit het hout van Douglassparren snijden en kerven ze de benodigde attributen. Daar vuur mee maken, is nog een hele toer. Toch kringelt links en rechts rook op.
‘Met dit vak proberen we studenten op een andere manier naar de natuur te laten kijken’, vervolgt Arts. ‘De natuur is meer dan een hulpbron of een museum waarin biodiversiteit wordt beschermd. Dat raakt aan de studie van traditionele ecologische kennis. In die traditionele manier van omgaan met de natuur zitten aspecten waarvan het goed zou zijn als wij die zouden adopteren.’
Zintuigen
Het theoretische inzicht staat volgens Arts voorop. Maar hij is ervan overtuigd dat buitenleren ook het leren zelf verbetert. ‘Hier leer en beleef je met al je zintuigen en heel je lichaam. Studenten nemen de stof veel beter en intensiever op dan wanneer ik het in een collegezaal zou vertellen’. Naar dat laatste wordt overigens onderzoek gedaan door Reineke van Tol, een collega van Arts.
‘Door hun handen en hart te gebruiken, hoop ik dat ze ook anders kijken naar hun eigen relatie met de natuur’, zegt Arts. Zelf maakte hij naam door, op zoek naar die relatie, een jaar lang buiten te slapen. Hij schreef er een boeiend boek over. ‘Buiten slapen had hij graag ook in zijn cursus gestopt, maar dat was vanwege corona te lastig.’
