Vlinder-eitje (geel) op koolplant roept reactie op, foto Hans Smid Enkele gewassen in de kool- en mosterdfamilie (Brassicaceae) verdedigen zich op een bijzondere manier tegen hongerige rupsen van vlinders. Nadat vlinders hun eieren op een blad hebben gelegd, ontstaat een necrose (afstervend weefsel) waardoor die eieren doodgaan en er geen rupsen ontwikkelen. Deze tactiek van de verschroeide aarde van planten was al sinds de jaren tachtig bekend, maar recent Wagenings onderzoek geeft nieuwe inzichten. Alleen een sterk verwant deel van de koolfamilie gebruikt deze tactiek, tegen een beperkt aantal vlinders.
Eitjes
Nina Fatouros, onderzoeker bij de leerstoelgroep Biosystematiek, onderzocht met collega’s 31 soorten uit deze plantenfamilie. Ze brachten op plantenbladeren een vloeistof aan met daarin de eitjes van vlindersoorten die doorgaans eitjes op de plant leggen. Vier sterk verwante plantensoorten ontwikkelden necrose als ze in contact waren gekomen met deze vloeistof, maar alleen als de eitjes afkomstig waren van koolwitjes (Pieris). Dit duidt er op dat specifieke vlindersoorten verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van necrose bij koolplanten, stelt Fatouros in een artikel in New Phytologist. De necrose maakt deel uit van de evolutionaire wapenwedloop tussen koolplanten en koolwitjes.
