Dit amendement op de Auteurswet biedt wetenschappers de mogelijkheid om hun artikelen online te zetten, ook als het al is gepubliceerd bij een tijdschrift. Zij het dat dit pas een half jaar na verschijning van het artikel mag. Het amendement is vernoemd naar VVD-kamerlid Joost Taverne, die het in 2015 door de Tweede Kamer kreeg.
Weerbarstig
Met publiek geld uitgevoerd onderzoek moet van de Nederlandse overheid vrij toegankelijk zijn. Dit zogeheten open access publiceren is de norm. Maar de praktijk is weerbarstig. Nog lang niet alle uitgeverijen verschijnen volledig open access of faciliteren online naast print. Het amendement biedt de mogelijkheid om, zij het met vertraging, artikelen die achter een betaalmuur (abonnement) zitten toch online te zetten.
De onderzoeker bepaalt zelf of en voor welke artikelen hij of zij gebruik wil maken van Taverne
Chantal Hukkelhoven, team Research Support WUR Library
Het heeft even geduurd voordat de universiteiten daar echt werk van gingen maken. ‘Met een gezamenlijke pilot in 2018/19 werd eerst getest hoe de uitgeverijen hierop zouden reageren’, vertelt Chantal Hukkelhoven van het Library-team Research Support. Zij verdienen immers via abonnementen geld aan hun journals. Die reactie bleef uit.
Zelf actie ondernemen
Na enige voorbereiding gaat WUR vanaf deze week aan de slag met het Taverne-recht. Zogeheten corresponding authors krijgen een mail waarin ze worden gewezen op de nieuwe optie. Zij moeten vervolgens zelf actie ondernemen, legt Hukkelhoven uit. ‘Het Taverne-amendement is een persoonlijk recht. De onderzoeker beslist dus zelf of en voor welke artikelen hij of zij gebruik wil maken van Taverne.’
Het is WUR-beleid dat corresponding authors open access publiceren
Chantal Hukkelhoven, team Researh Support, WUR-Libray
Bovendien moet het onderzoek deels of geheel door Nederlands publiek geld zijn gefinancierd. De focus ligt allereerst op de corresponding authors. ‘Het is WUR-beleid dat zij open access publiceren. Hierbij gaat het om onderzoek waarvoor wij hoofdverantwoordelijk zijn. Maar in principe kan elke auteur kan hier natuurlijk gebruik van maken.’
Terugwerkende kracht
Het Taverne-recht werkt met terugwerkende kracht. Dat wil zeggen dat in principe ook artikelen die voor 2015 achter een betaalmuur zijn gezet vrij toegankelijk kunnen worden gemaakt via het Taverne-recht. ‘Maar om het voor ons behapbaar te maken, beginnen we met artikelen die nu verschijnen en werken zo terug tot in ieder geval 2017.’
De artikelen mogen alleen via het eigen platform van Research@WUR online worden gezet. De procedure is simpel. Onderzoekers hoeven op een gepersonaliseerd online formulier alleen maar de artikelen aan te klikken die zij online willen hebben. De rest doet de bibliotheek. Op donderdag 8 april is er van 09.00-09.45 uur een online Q&A-sessie over open access.