Zaanse Schans. Foto Shutterstock Een coalitie van boeren, natuurorganisaties, wetenschappers en bestuurders pleit voor een integraal beleid voor het landelijk gebied. In de slag om ruimte en stikstof moet het nieuwe kabinet kiezen voor de productie van klimaatbestendig en gezond voedsel in een gevarieerd landschap, aldus de opstellers. Daartoe behoren veel WUR-wetenschappers.
De ondertekenaars pleiten voor een minister van Ruimte, Landbouw en Natuur en de benoeming van een Landschapscommissaris die de inrichting van de schaarse ruimte in het landelijk gebied moet coördineren. De regering moet handelingsperspectief bieden aan boeren, burgers en natuurorganisaties, menen ze, aan de hand van een breed gedragen visie. Beleidsdoelen op het gebied van klimaat, leefomgeving, biodiversiteit, voedsel en landbouw moeten via een proces van co-creatie worden uitgewerkt.
Doelen
De coalitie doet 7 aanbevelingen. Ze pleit voor een nationaal akkoord met wettelijk vastgelegde doelen op het gebied van klimaat, biodiversiteit, stikstof, bodemgezondheid, water en landschap. Die doelen moeten leiden tot indicatoren op gebieds- en bedrijfsniveau, zodat de overheid allerlei uitvoeringsmaatregelen kan afschaffen. Voorts: bij de landinrichting zijn een gezonde bodem, biodiversiteit, water en landschap de leidende uitgangspunten. Deze doelen moeten gebiedsgericht worden uitgewerkt, met burgerparticipatie.
Daarbij pleiten de opstellers voor een Grondbank, waarmee landbouwgrond kan worden aangekocht, geruild of afgewaardeerd, zodat boerenbedrijven kunnen extensiveren. En voor een Stikstoffonds, waarmee overheid en bedrijven doelgericht kunnen investeren in verlaging van de ammoniakuitstoot.
Ook moet de overheid volgens de opstellers een systeem van beloningen voor klimaat- en biodiversiteitsprestaties van landeigenaren opstellen. De regering stelt daarbij doelen en kaders, terwijl de provincies het beleid uitvoeren, stelt de coalitie voor. Voor dit plan is jaarlijks zo’n 2 miljard euro nodig, schatten de opstellers.
Veerman
Tot de ondertekenaars behoren oud-minister Cees Veerman, oud-bankpresident Herman Wijffels en voorzitter Frans Keurentjes van Friesland Campina. Vanuit WUR behoren ecoloog Louise Vet, agronoom Imke de Boer, econoom Krijn Poppe, bestuurskundige Jeroen Candel en de bodemkundigen Johan Bouma en Lijbert Brussaard tot de ondertekenaars.
Het pleidooi wordt ondersteund door de Transitiecoalitie Voedsel, een club van ongeveer 200 bedrijven, organisaties en personen die streven naar een omslag in het landbouw- en voedselsysteem. Ook de Boerenraad, een club van gangbare en duurzame boeren die nadenkt over toekomstbestendig boeren, ondersteunt de brief.
