Foto Shutterstock De Nederlandse overheid doet te weinig om de toename van obesitas onder de bevolking aan te pakken. Dat stellen onderzoekers van WUR en Universiteit Utrecht.
De regering ontwikkelt te weinig beleid voor een gezonde voedselomgeving, zeggen de onderzoekers. De overheid zou gezonde voedingskeuzes kunnen stimuleren door de btw op groenten en fruit te verlagen en door ongezonde voeding waarin veel vet, zout of suiker zit, te belasten. Ook kan de overheid reclame voor ongezonde voeding gericht op kinderen verbieden en kan ze fastfoodketens in de buurt van scholen verbieden.
Extra beleid is nodig, stellen de onderzoekers, want het aantal Nederlanders met overgewicht is gestegen van 6 procent in 1990 naar 15 procent in 2018, blijkt uit CBS-cijfers. Obese mensen lopen een grotere kans op hart- en vaatziekten, suikerziekte en zware coronaklachten.
Experts
Maartje Poelman, van de leerstoelgroep Consumptie en Gezonde Levensstijl, beoordeelde samen met twee Utrechtse onderzoekers het Nederlandse gezondheidsbeleid in een Europees project. De onderzoekers lieten 28 onafhankelijke Nederlandse experts van universiteiten, gemeenten, gezondheids- en maatschappelijke organisaties een beoordeling maken van 22 maatregelen om een gezonde voedselomgeving te creëren. Daarbij hanteerden ze zes categorieën: voedselsamenstelling, etikettering, aanbod, prijzen, marketing en retail.
Het invoeren van een suikertaks is bewezen effectief en toch schuift de Nederlandse regering dit steeds voor zich uit
Maartje Poelman, leerstoelgroep Consumptie en Gezonde Levensstijl
Volgens de experts is voor 40 procent van de genoemde 22 punten geen of zeer beperkt beleid gemaakt en is 50 procent van de beleidsmaatregelen zwak. Er wordt bijvoorbeeld weinig gedaan om gezonde voedingsmiddelen goedkoper te maken en ongezond eten duurder te maken. Poelman: ‘Het invoeren van een suikertaks is bewezen effectief en relatief eenvoudig in te voeren zoals diverse landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, al hebben laten zien. Toch schuift de Nederlandse regering dit steeds voor zich uit.’
Supermarkten
Ook kan de overheid de beschikbaarheid van gezonde voeding in supermarkten stimuleren en de beschikbaarheid van ongezond eten ontmoedigen. Supermarkten kunnen gezond voedsel aanmoedigen via de inrichting en verpakking van voedingsmiddelen, restaurants kunnen die keuze stimuleren via de menukaart.
Dat gebeurt nu niet of nauwelijks, constateren de experts. Alleen het beleid om trainingen en ondersteuning te bieden voor het aanbieden van gezonde voedingsmiddelen reikte in de expertbeoordeling tot het niveau ‘matig’.
De overheid heeft overigens best goede beleidsintenties en richtlijnen voor gezonde voeding, ze formuleert keurig doelstellingen, ze investeert goed in voedingsonderzoek en gebruikt de uitkomsten van dat onderzoek ook in haar beleid, constateren de onderzoekers. Maar ze pakt niet door in concrete maatregelen om gezonde voedingskeuzes meer af te dwingen. Het rapport is op 29 januari gepubliceerd.
