Wormen leven onder de grond en hoe dat leven precies tot stand komt, was niet te zien. Tot nu. Microfotograaf en kunstenaar Wim van Egmond publiceerde op Vimeo het timelapse-filmpje Three earthworm species over het leven van de worm.
Van Egmond werkt al sinds 2014 samen met bodemonderzoekers van WUR aan het zichtbaar maken van het ondergrondse gewoel van wormen. Maar nog nooit was de volledige levenscyclus van wormen in beeld gebracht. Inclusief de seks en dat wat daar op volgt.
Razendsnel
Hoogleraar en wormen-expert Jan-Willem van Groenigen is razend enthousiast over het filmpje. ‘Ik heb erover getwitterd die tweet is al 14.000 keer bekeken. Het filmpje verspreidt zich razendsnel in de bodemkundige gemeenschap. Het spreekt enorm aan, en dat is voor 90 procent het werk van Wim.’ In de time-lapse zet Van Egmond de levens van drie soorten wormen naast elkaar.
‘Die wormen staan voor de drie hoofdgroepen uit het wormenrijk’, licht Van Groenigen toe. ‘Ze onderscheiden zich door hun eet- en graafgedrag. Ze eten wel of geen blad en verblijven op verschillende diepten in de grond in al of niet permanente gangen.’ De beelden laten die verschillen fraai zien. Maar het meest bijzondere zijn de opnames van de parende Aporrectodea caliginosa, de ondiep levende soort die veel niet-permanente gangen graaft.
Happy
‘De caliginosa is heel actief en werkt de hele bodem om. Die worm voelt zich echt happy in gevangenschap’, zegt Van Groenigen. Zo op zijn gemak dat-ie aan het paren is geslagen. ‘Dit is voor het eerst dat we dit echt in de bodem observeren. Vervolgens graaft de worm een gangetje en legt ze een cocon (‘eitje’). Precies in een bocht, zodat het coconnetje niet naar beneden kan vallen. Daarna stopt ze de cocon heel zorgvuldig in.’
We wisten helemaal niet dat ze dit zo deden
Hoogleraar Bodembiologie Jan-Willem van Groenigen
‘Dit is echt nieuw. We wisten helemaal niet dat ze dit zo deden’, steekt Van Groenigen zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken. ‘Het is echte moederliefde. Zij of hij, wormen zijn hermafrodiet, besteedt echt aandacht aan die cocon. Voor wormenspecialisten is dit heel erg leuk.’ Twee maanden later komen de nieuwe wormpjes ter wereld.
Ontdekken
In dit geval tenminste, want het kan ook langer of korter duren. Van Groenigen: ‘Dat is wat we nog willen uitzoeken: wat is nou bepalend voor het uitkomen van zo’n coconnetje? Er valt nog zoveel te ontdekken. We hebben nog heel veel ideeën voor filmpjes. We zijn nog lang niet klaar.’ De timelapse is nu dus te zien op Vimeo. Daar komen de superscherpe beelden het best tot hun recht. Van Groenigen wil ze binnenkort ook op YouTube plaatsen.