Operatie Alles Online

Tekst: Roelof Kleis en Luuk Zegers

Vlak voor het begin van blok 5 werd de knoop doorgehakt: al het WURonderwijs wordt voorlopig online gegeven. Docenten hadden slechts een paar dagen om de overstap te maken. Een immense uitdaging, zegt onderwijsdecaan Arnold Bregt. ‘Maar qua timing hadden we geluk: door de overstap van Blackboard naar Brightspace hadden we al veel mensen in digitale teams om docenten te helpen. 

Dus op de vrijdag dat de knoop werd doorgehakt dat al het onderwijs online only moest worden, stonden de ondersteuningsteams al klaar om docenten te helpen.’ En dus ging WUR’s docentkorps aan de slag. Het weekend ervoor en de eerste twee dagen van periode 5 stonden in het teken van experimenteren met de mogelijkheden van online onderwijs en nadenken en sparren over oplossingen voor lesonderdelen die moeilijk online kunnen. 

 Het is eigenlijk best leuk om eens iets anders te proberen 

Het eerste wat Jessica Duncan (universitair docent Rurale Sociologie) deed, was een strategie ontwikkelen hoe ze informatie het beste kon delen met haar studenten. ‘Sommige studenten waren best ongerust—niet alleen vanwege het virus, maar ook vanwege hun opleiding. Dus ik gaf ze zoveel mogelijk informatie en we startten een WhatsApp-groep zodat we makkelijk kunnen communiceren.’ 

Tijdens het eerste live college via weblectures daagde Duncan haar studenten uit om vragen te stellen. Als ze genoeg goede vragen zouden stellen in de eerste helft van het college, zou Duncan de tweede helft verkleed als een banaan lesgeven. ‘Niet omdat ik het per se leuk vind om me als banaan te verkleden, maar om studenten te prikkelen om de chatfunctie te gebruiken.’ Het werkt: de studenten doen actief mee; Duncan geeft het tweede deel les in een bananenpak. 

Veldwerk online, hoe dan?

Jente Ottenburghs (docent Ecologie) maakt voor het vak Climate Change Ecology gebruik van reeds opgenomen gastcolleges van vorig jaar. ‘Daarnaast moeten studenten een boek lezen en daar opdrachten over maken. Via e-mail begeleiden we dat. Normaal gesproken moeten ze in groepjes een hoofdstuk van dat boek bestuderen en presenteren aan de anderen. Maar dat gaat nu dus niet.’ 

Ingrid Lubbers (docent Bodemgeografie en Landschap) geeft het vak Landscape Geography. Zij heeft geen kant-en-klare colleges van vorig jaar klaarliggen. ‘Die zijn vorig jaar niet opgenomen, juist omdat we wilden dat de studenten naar college kwamen.’ Daarnaast heeft dat vak veel werkdagen in het veld. Hoe los je dat op? ‘Het idee is nu om zelf als docenten het veld in te gaan en van het werk clipjes te maken met de mobiele telefoon’, vertelt Lubbers. ‘En dat allemaal via Brightspace aan te bieden. Die digitale leeromgeving is onze redding. Het is natuurlijk geen vervanging van het normale onderwijs, maar het is eigenlijk best leuk om eens iets anders te proberen. We proberen er wat van te maken.’ 

‘Het moet gewoon werken’ 

Het gaat niet overal gelijk goed, vertelt Jan Dijkstra (universitair hoofddocent Diervoeding). ‘Op de eerste dinsdag van het blok heb ik mijn eerste college live gedaan via weblectures. Ik wilde de studenten uitleggen hoe we het vak gaan aanpakken nu het volledig online moet. Alleen hoorde ik achteraf dat een groot deel van de studenten er niet bij kon omdat het systeem niet werkte. Gelukkig is het wel opgenomen en konden ze het later terugzien -alhoewel dit zelfs op een rustig tijdstip als dinsdagavond moeizaam ging.’ 

 Wij zijn echt heel afhankelijk van de techniek 

Woensdagochtend van week één volgt het nieuws dat live-kijken voorlopig is uitgeschakeld omdat dat te veel vraagt van het systeem. ‘Zo wordt er ruimte gecreëerd voor studenten om opgenomen colleges terug te kijken’, aldus Dijkstra. Hij begrijpt dat er kinderziektes zijn. ‘Maar dat maakt het niet makkelijker voor ons als docenten. Wij zijn echt heel afhankelijk van de techniek. Toen studenten mijn weblecture niet binnen konden komen, werd ik overspoeld met e-mails. Het móet gewoon werken.’ 

Toch is het overgrote deel van de 299 vakken in periode 5 ‘gewoon’ van start gegaan. ‘Er zijn een paar practica waarbij je écht zelf in het lab moet staan’, zegt Bregt. ‘Dat kan niet doorgaan vanuit huis, dus die vakken gaan niet door. Maar onze docenten en het online ondersteuningsteam werken ongelofelijk hard. Natuurlijk lukt niet alles. Een deel is gelukt, maar er moet nog een hoop gebeuren. Maar de sfeer is over het algemeen heel positief. Met z’n allen de schouders eronder en we gaan gewoon proberen om zo ver mogelijk te komen.’