Wat is bekend over de rol van dieren in de overdracht van dit coronavirus?
‘We hebben geen gegevens gekregen vanuit China waaruit blijkt dat gezelschapsdieren en vee geïnfecteerd kunnen worden met SARS-CoV-2 (de officiële naam van het virus dat COVID-19 – voluit “corona virus disease-2019”- veroorzaakt, red.) of dat ze een infectiebron vormen voor mensen. Maar dit is iets waar meer onderzoek naar gedaan moet worden.
Bij verschillende diersoorten komen wel coronavirussen voor, zoals canine coronavirus (CCV) bij honden, feline corona (FCV) bij katten, porcine respiratory coronavirus (PRCV) bij varkens en infectieuze bronchitis virus (IBD) bij kippen. Deze coronavirussen zijn veelal diersoort specifiek en niet op mensen overdraagbaar.’
In Hong Kong testte een hond wel positief op SARS-CoV-2.
‘Op dit moment is onduidelijk of de hond daadwerkelijk geïnfecteerd is, of dat het een omgevingscontaminatie betreft, waarbij het virus op de slijmvliezen van de hond terecht is gekomen door contact met de zieke eigenaar. Om dat te achterhalen zou serologisch onderzoek uitgevoerd moeten worden, waarbij wordt getest op antilichamen tegen het virus, maar op dit moment is die test er nog niet. Waarschijnlijk komt die wel snel beschikbaar voor mensen. Dan kunnen we de infectie beter detecteren, omdat de huidige detectiemethode alleen het virus aantoont en dat kan alleen in het acute stadium, vanaf dag 3 tot ongeveer dag 14 van besmetting.’
Coronapatiënten krijgen wel het advies om contact met huisdieren, zoals aaien, knuffelen en laten likken te vermijden
Er is nu een meldingsplicht als een dier positief getest wordt op het coronavirus.
‘Hoewel de kans dus klein is dat een dier besmet raakt, kunnen dierenartsen die verdenkingen hebben omdat een hond of kat ziekteverschijnselen vertoont na contact met een patiënt met SARS-CoV-2, contact opnemen met ons. Wij kunnen monsters van die dieren testen. Dat doen we in overleg met de voedsel- en warenautoriteit NVWA. Als een dier positief test moet dit ook gemeld worden aan de NVWA, die het vervolgens doorgeeft aan de Wereldorganisatie voor diergezondheid, de OIE.’
Krijgen jullie nu veel testaanvragen?
‘Tot nu toe hebben we één hond getest, die had het virus niet. Recent kregen we ook een verzoek om grondstoffen voor diervoeding en voedsel te testen. Er zijn geen aanwijzingen dat het virus via voedsel wordt verspreid, maar blijkbaar nemen sommige landen toch het zekere voor het onzekere en stellen strengere importeisen.’
Wereldwijd wordt op meerdere plekken gewerkt aan vaccinontwikkeling
Jullie gaan nader onderzoeken hoe dieren reageren op het virus?
‘Wij gaan in samenwerking met een internationaal consortium aan de slag om te onderzoeken hoe en of dieren geïnfecteerd worden. Die tests voeren we uit in het kader van vaccinontwikkeling, omdat we vaccins eerst in dieren moeten testen. We willen bijvoorbeeld weten welke dieren daar het best voor kunnen worden gebruikt en op welke manier deze geïnfecteerd worden. Je moet dan bijvoorbeeld weten wat voor monsters je moet nemen, zoals keel- of neusswaps, om het virus aan te tonen en te kijken of het vaccin werkt. Onze voorkeur gaat uit naar varkens, omdat hun immuunsysteem erg lijkt op dat van mensen en omdat we weten dat hun cellen ook receptoren hebben voor SARS1, het virus dat verantwoordelijk was voor de uitbraak in 2013 en dat veel overeenkomst vertoont met SARS-CoV-2. Ook fretten hebben deze receptor en worden daarom vaak gebruikt bij proefdieronderzoek naar dit soort virussen.
Volgende week wordt besloten welke dieren we hiervoor nodig hebben en dan kunnen we dieren bestellen en het eerste experiment starten. Wereldwijd wordt op meerdere plekken gewerkt aan vaccinontwikkeling. Het consortium spreidt de winkansen om zo snel mogelijk met een vaccin te komen.’
Wat moet je doen als baasje of boer wanneer je besmet bent?
‘Ondanks dat er geen aanwijzingen zijn dat huisdieren een rol spelen bij de verspreiding van het virus, krijgen coronapatiënten wel het advies om contact met huisdieren, zoals aaien, knuffelen en laten likken (zoveel mogelijk) te vermijden. Ze kunnen de verzorging van huisdieren beter overlaten aan gezonde huisgenoten. Voor veehouders die besmet zijn met het coronavirus geldt ook het advies om anderen voor de dieren te laten zorgen. De vraag is hoe houdbaar dat is als veel mensen ziek worden. Maar deze dieren komen wel in de voedselketen terecht en dan geldt toch: better safe than sorry.’