Trekkers op waterstof zijn nog een zeldzaamheid, maar technisch kan het. Foto: Shutterstock Tekst: Marieke Enter
Het vijfjarige project gaat komende zomer van start en wordt gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken & Klimaat. Gisteren werd het geïntroduceerd op de door ACRRES georganiseerde Landelijke Waterstofdag. Chris de Visser, business manager Open Teelten, vertelde daar dat kleinschalige waterstofproductie past in de totale verduurzamingsopgave waar de landbouw voor staat. ‘Kringlooplandbouw houdt in dat de externe impulsen worden geminimaliseerd. Dat geldt dus ook voor energie en brandstof.’
Fabriekje
Het FieldLab is feitelijk een klein waterstoffabriekje, waarmee boeren met hun zelf opgewekte zonne- of windenergie groene waterstof* kunnen produceren. Dat is om twee redenen interessant. Boeren kunnen hun stroomproductie steeds lastiger kwijt, doordat het Nederlandse energienet op verschillende plekken (met name in landelijk gebied) met capaciteitsproblemen kampt. Dat stroomoverschot zou ook kunnen worden benut om waterstof te produceren. En dat is, in principe althans, een prima alternatief voor diesel, een van de grootste energieslurpers bij open teelten. Om een idee te geven: De Visser vertelde dat ACRRES zo’n 220.000 liter diesel per jaar verstookt.
Kleinschalige waterstofproductie past in de totale verduurzamingsopgave waar de landbouw voor staat
Waterstoftrekkers
Knelpunt is dat er vooralsnog amper landbouwmachines in de markt zijn die op waterstof draaien. Prototypes van waterstoftrekkers bestaan al decennialang, maar de doorontwikkeling is een typisch kip/ei-verhaal: landbouwmachines op waterstof worden pas interessant als er voldoende waterstofproductie is en vice versa. Bij het project zoeken ACRESS en TNO daarom nadrukkelijk de samenwerking met andere waterstofpioniers. Naar verwachting duurt het niet lang voordat de klei van de ACRRES-akkers met waterstof-aangedreven machines wordt bewerkt.
Veiligheid en kostprijs
Met het project willen WUR en TNO op nog meer vragen een antwoord vinden. Bijvoorbeeld hoe boeren de zelfgeproduceerde waterstof veilig kunnen opslaan, want waterstof is vluchtig en explosief. Ad van Wijk, hoogleraar Future Energy Systems aan de TU Delft en een van de sprekers op de Nationale Waterstofdag, benadrukte dat de risico’s ook weer niet overdreven moeten worden, want waterstofgas is veiliger dan aardgas en benzine.
Een ander prangend vraagstuk betreft de financiën. Zeker voor de kleinschalige ‘boerenfabriekjes’ waarop FieldLab zich richt, is een rendabele business case nog niet haalbaar. Experts zijn echter optimistisch. ‘Bij zonne-energie is het gelukt om de kostprijs drastisch te verlagen, bij windenergie is het gelukt – en het zal ook lukken met waterstof’, aldus een vastberaden Manon Janssen, boegbeeld van de Topsector Energie, gisteren op de Nationale Waterstofdag. Meer over het project is te lezen op de WUR-site.
* Waterstof (H2) bestaat in verschillende varianten. Grijze waterstof is de term voor waterstof die wordt geproduceerd door aardgas (CH4) te laten reageren met stoom (H2O). Naast waterstof ontstaat daarbij koolstofdioxide (CO2). Wordt bij dat productieproces de CO2 opgevangen en opgeslagen, dan wordt het blauwe waterstof genoemd. In dit project gaat het om de duurzame, groene variant. Aan de productie van groene waterstof komen geen fossiele brandstoffen en/of CO2 te pas. Groene waterstof wordt gemaakt door water (H2O) met duurzaam opgewekte stroom via elektrolyse te splitsen in waterstof (H2) en zuurstof (O2).