Arne Hendriks. Foto Tessa Louwerens Tekst: Anja Janssen
‘Ik ben artistiek onderzoeker’, zo stelde Hendriks zichzelf voor. ‘Dat betekent dat ik geen wetenschappelijke, maar artistieke methoden gebruik voor mijn onderzoek. Ik neem de vrijheid van de kunstenaar om dingen te onderzoeken.’ Hendriks maakt dan ook geen beelden of schilderijen. ‘Het zijn veel meer de verhalen, ideeën, presentaties, gesprekken, ontmoetingen en hopelijk de inspiratie. Soms creëer ik alleen maar de ruimte voor andere mensen om te shinen of om elkaar te ontmoeten.’
Karakters
In zijn lezing stelde Hendriks acht karakters voor – hij noemt ze ook wel sjamanen – die hij bedacht om de verhalen van de eiwittransitie te verzamelen, onderzoeken en begrijpen. Het gaat om figuren die een visie hebben op onze koers als mens. De “oceanic farmer” bijvoorbeeld boert op het water en kweekt algen en zeewier, terwijl de “chicketarian” gelooft dat een bezoek aan Kentucky Fried Chicken de wereld kan redden. En met “The Incredible Shrinking Man” borduurt Hendriks voort op het gelijknamige project dat hij tien jaar geleden startte. ‘Dit is een soort spil in mijn werk. De Shrinking Man vertrekt vanuit het naïeve idee dat wij als mens kleiner zouden moeten worden, omdat we dan minder nodig hebben en beter in staat zijn om in balans met de planeet te leven.’
Het levert nieuwe inzichten en ideeën op, wetenschappers komen uit hun cocon
Gijs Kleter, Wageningen Food Safety Research
Zo was de speech een rollercoaster van ideeën, verhalen en beelden. Zoals het beeld van het concert van Rod Stewart in 1994 op het strand van Copacabana, waar ongeveer net zoveel mensen bij aanwezig waren (3,5 tot 4 miljoen) als de hele wereldbevolking van 10.000 voor Christus toen de landbouw ontstond.
Andere blik
Voor Gijs Kleter van Wageningen Food Safety Research, die zich bezighoudt met de veiligheid van novel foods en gmo’s, was dit historisch perspectief waardevol. ‘Het is belangrijk te weten waar we vandaan komen.’ Kleter vindt het goed dat Hendriks betrokken is bij het eiwittransitieprogramma. ‘Omdat hij helpt om met een heel andere blik te kijken. Dat levert nieuwe inzichten en ideeën op. Wetenschappers komen uit hun cocon.’
Voedingsonderzoeker Diederik Esser van Wageningen Food & Biobased Research had in het begin van de presentatie iets van ‘wat moeten we hiermee’. ‘Maar gaandeweg geef je je toch over en krijg je wel ideeën. Ik zie een rol voor Hendriks bij het agenderen van de eiwittransitie. Hij kan zorgen dat mensen erover gaan praten.’
Gaandeweg geef je je toch over en krijg je wel ideeën
Diederik Esser, Wageningen Food & Biobased Research
Hendriks begeeft zich sinds september 2019 voor anderhalf jaar twee dagen per week op de Wageningse campus. In zijn eerste half jaar vol gesprekken en ontmoetingen met wetenschappers voelt hij zich ‘ontzettend welkom’. ‘Als je wetenschappelijk onderzoek doet in deze tijd, is er vrij weinig ruimte om van je eigen rechte lijn af te stappen, terwijl wetenschappers over het algemeen zeer creatieve mensen zijn. Ik probeer een creatieve ruimte te scheppen waar ze in kunnen stappen en waarin we kunnen samenwerken.’
WUR en Stichting DOEN, het fonds van de Goede Doelen Loterijen, maken Hendriks aanwezigheid als artist in residence binnen het eiwittransitieprogramma financieel mogelijk. Het Universiteitsfonds Wageningen trad op als bemiddelaar bij de totstandkoming van de bijdrage van Stichting DOEN.
