Foto: Shutterstock Nog nooit eerder verdienden de ruim 3.500 Nederlandse varkenshouders zoveel geld als in 2019. Toch hebben 500 varkenshouders zich aangemeld voor de ‘warme sanering’ om te stoppen met hun bedrijf. Waarom? Econoom Robert Hoste geeft uitleg.
De varkenshouders hebben veel geld verdiend?
‘Bij mijn weten hebben ze nog nooit zoveel geld verdiend als in 2019. Het gemiddelde inkomen in de varkenshouderij bedroeg tussen 2000 en 2018 zo’n 40.000 euro per bedrijf. Afgelopen jaar was dat opeens gemiddeld 330.000 euro per bedrijf.’
Dat is enorm veel geld.
‘Vergeet niet dat de varkenshouders slechte jaren achter de rug hebben, dus ze hebben geld nodig om gaten uit het verleden te vullen. Bovendien komen er nieuwe investeringen aan en zullen de vleesprijzen in de toekomst weer dalen. Varkenshouders moeten dus zowel sparen voor mindere jaren als investeren in maatregelen en groei, om de toenemende kosten te kunnen opvangen.’
Wanneer gaan de prijzen omlaag?
‘De hoge prijzen op de wereldmarkt zijn ontstaan door de Afrikaanse varkenspest, vooral in China. In China zijn 200 miljoen varkens gestorven of preventief geslacht vanwege varkenspest – dat is de helft van de Chinese varkensstapel en een kwart van de mondiale varkensstapel. Dat heeft de export van varkensvlees naar China enorm opgestuwd. We schatten dat er nog twee a drie jaar hoge prijzen zullen zijn. Daarna komt er meer aanbod in de wereld dan vraag naar varkensvlees en stort de prijs in, denk ik. Daarom is het zo belangrijk dat de Nederlandse varkenshouders nu investeren in de toekomst.’
Waarom melden ze zich dan aan om te stoppen?
‘Je inschrijven voor deze stoppersregeling kost niets, het is een soort verzekeringspremie. Stel dat je teveel geuroverlast veroorzaakt of dat er ook in Nederland varkenspest uitbreekt – dan heb je deze regeling. Ruim 500 varkenshouders hebben zich aangemeld, maar er is maar ruimte voor ruwweg 150 veehouders. Het ministerie gaat nu deze boeren selecteren, maar die kunnen nog ‘nee’ zeggen. Ik ben benieuwd hoeveel er echt gebruik willen maken van de regeling.’
Wat houdt varkenshouders tegen?
‘Aan de ene kant kunnen deze varkenshouders nu schuldenvrij stoppen. Boeren die alle regelgeving op zich af zien komen en het zat zijn, zullen zeggen: prima, ik stop. Maar een ander deel denkt: ik kan nog een hoop geld verdienen de komende jaren.’
Wat wil minister Schouten?
‘Ze wil dat veel varkenshouders gebruik maken van de regeling, zodat ze volgend jaar – voor de Tweede Kamerverkiezingen – kan laten zien dat ze op een nette manier de veestapel heeft ingekrompen. Het kost minimaal tot medio april om de bedrijven te selecteren die mogen meedoen. Daarna kost het zo’n acht maanden om een varkensbedrijf leeg te maken. Als geselecteerde bedrijven toch niet willen deelnemen, moet ze andere selecteren – dat kost extra tijd.’