Illustratie: Henk van Ruitenbeek Presenteren, samenwerken, zelfreflectie: de Board of Education kondigde aan dat bachelorstudenten meer training krijgen in dit soort vaardigheden, en dat die training wordt geïntegreerd in de bestaande vakken van de bacheloropleidingen (zie pagina 22). Zien we dat zitten?
tekst Coretta Jongeling, Nicole van ’t Wout Hofland
Terence Yvo Rumpff
Bachelorstudent Biotechnologie
‘Eigenlijk vind ik dat wel een heel goed initiatief. Er is weinig aandacht voor alle skills die je nodig hebt in je carrière, naast onderzoek doen en droge stof onthouden. Ik heb van veel mensen ook klachten gehoord over bijvoorbeeld groepsgenoten die totaal niet weten hoe ze een wetenschappelijk stuk moeten schrijven. En pro-actief samenwerken is iets waarvan ik denk dat behoorlijk wat mensen daar nog veel over kunnen leren. Als iemand niet goed samenwerkt, beïnvloedt dat de hele groepssfeer. Ik vraag me wel af of het haalbaar is om het in bestaande vakken te implementeren, die zijn vaak al vol genoeg. Misschien is het handiger om er gewoon een losstaand zespuntsvak van te maken dat zich helemaal richt op skillstraining.’
Jet Vervoort
Docent en studieadviseur
‘Ik zie de implementatie van vaardigheidstraining als een kans om de aanwezige lagen in het onderwijs te stroomlijnen, verstevigen en uit te bouwen. Ik denk dat opleidingen zelf moeten bepalen welke vaardigheden ze toevoegen aan het programma en welke niet. Zo sluit het vaardighedenpakket aan op wat het gerelateerde werkveld nodig heeft. Zelf werk ik mee aan het stroomlijnen van de vaardigheid academisch schrijven bij de bacheloropleiding Plantenwetenschappen. Hierbij bespreek ik met andere docenten welke obstakels we tegenkomen in onze vakken en waar explicietere instructies nodig zijn voor zowel de student als de docent. Dat is een waardevol proces waar ik nieuwe energie van krijg.’
Livia Franssen
Bachelorstudent Milieuwetenschappen
‘Ik denk dat op dit moment al best veel vaardighedentraining in de vakken terugkomt. Ik moet bijvoorbeeld vaak papers schrijven en die worden ook echt beoordeeld op stijl, niet alleen op inhoud, dus academisch schrijven komt al wel aan bod. Dat verschilt overigens wel per studie. Een huisgenoot van mij doet een studie met veel practica en theorie, waardoor ze veel minder bezig is met academisch schrijven. Als aan het einde van een vak de resultaten gepresenteerd moeten worden, vind ik het wel makkelijk om dat op iemand anders af te schuiven. Wat dat betreft is het wel nuttig dat iedereen wordt gedwongen ook de minder leuke vaardigheden te doen en te leren.’
Maarten Jacobs
Docent Cultural Geography
‘De maatschappij verandert voortdurend, waardoor het benodigde vaardighedenpakket ook constant bijgesteld moet worden. Ik vind het goed dat WUR aandacht besteedt aan dit soort vaardigheden in de bachelor. Maar dan moet wel rekening gehouden worden met de extra workload van zo’n traject. Er zijn al genoeg studenten en docenten met burnout-klachten. Het is essentieel dat bij de invoering van het vaardighedentraject andere onderdelen uit de vakken verdwijnen, zodat de netto werkdruk niet toeneemt. Een tweede uitdaging is de expertise bij docenten. Niet alle docenten zijn zo thuis in specifieke vaardigheden dat ze die kunnen overbrengen op studenten. Voor vaardigheden als academisch schrijven zal dat nog wel gaan, maar wellicht niet voor samenwerking en ethisch denken. Al met al ben ik bang dat de vaardigheidstraining straks los bij de vakken hangt en dat verschillende opleidingen het wiel opnieuw moeten uitvinden.’
Merel van Mierlo
Bachelorstudent Voeding en Gezondheid
‘Tijdens een pilot van het nieuwe traject heb ik afgelopen jaar onder andere de onderdelen ‘samenwerken’ en ‘presentatievaardigheden’ gehad. Ik vond het zelf wel nuttig, hoewel er hier en daar wat overlap was met andere vakken. Zo is er ook een eerstejaarsvak over presenteren, wat erg overeenkwam qua inhoud. Los daarvan denk ik dat het traject een goede aanvulling is op opleidingen, omdat je toch op meerdere gebieden jezelf verbetert. Veel van de vaardigheden komen niet expliciet aan de orde bij normale vakken, maar heb je wel nodig. Ik denk wel dat het goed is dat er nog wat geëxperimenteerd wordt met de uitvoering. Wat werkt wel, en wat niet? Welke vaardigheden zijn echt nuttig?’
Tjerk Sminia
Docent Organische Chemie
‘Als ik terugdenk aan mijn eigen ervaringen als student, snap ik de behoefte aan dit soort vaardigheidstraining. Toch moet ik er als docent niet aan denken dat dit toegevoegd wordt aan mijn workload. Enkele van dit soort vaardigheden zitten wel al verborgen in het vak dat ik doceer. De helft van dat vak bestaat uit practica, waarbij redelijk wat druk op de studenten komt te staan. Dat traint ze in stressbestendigheid. Andere soft skills zoals samenwerking zijn bij mijn practicum juist niet wenselijk. Studenten moeten namelijk zelfstandig leren omgaan met chemisch glaswerk en gevaarlijke chemicaliën. Dat vind ik erg belangrijk. Ik zie dus liever dat de studenten labvaardigheden ontwikkelen.’