Foto: Shutterstock In zonneparken moeten ook natuur en landbouw hun plek krijgen. WUR wil die zonneparken nieuwe stijl ontwerpen.
Dat is de kern van het nieuwe Solar Research Program dat deze week van start is gegaan. Het programma, een initiatief vanuit ESG, beoogt WUR-breed samenwerking op dit vlak te creëren. ‘Doel is om over 5-10 jaar met beproefde nieuwe concepten te komen voor zonneparken, die zijn geïntegreerd in voedsel- en natuurlandschappen’, zegt kwartiermaker Jeroen Sluijsmans.
Ingepast
Nu zien zonneparken er overal in de wereld vrijwel hetzelfde uit: terreinen met dicht op elkaar gepakte zonnepanelen. Om de boel aan te kleden, wordt het terrein soms omzoomd met groen. ‘Maar niemand vindt zo’n park mooi’, zegt Sluijsmans. ‘Ik denk dat er een kans is voor ons om te laten zien dat energieproductie, biodiversiteit en landbouw goed samen kunnen gaan, landschappelijk ingepast en gedragen door het publiek.’
Het microklimaat in de schaduw van die panelen is op hete zomerdagen beter dan in de volle zon
Jeroen Sluijsmans
Sluijsmans denkt daarbij aan zonneparken, waar naast de opwekking van duurzame energie ook ruimte is voor landbouw en natuur. ‘Nu ontvangen boeren jaarlijks 5000 euro per hectare grond die ze beschikbaar stellen voor zonnepanelen. Dat is meer dan veel gewassen opbrengen. Als je dat geld nou eens besteedt aan combinaties van duurzame energie en gewasproductie, zou dat wel eens kunnen leiden tot nieuwe verdienmodellen.’
Volgens Sluijsmans zijn er over de grens al experimenten gaande op dat vlak. ‘Aardappelen telen bijvoorbeeld onder zonnepanelen. De opbrengst daarvan is zelfs hoger dan normaal, omdat het microklimaat in de schaduw van die panelen is op hete zomerdagen beter dan in de volle zon.’ Hij wijst daarnaast op technische ontwikkelingen, zoals dubbelzijdige panelen die rechtop staan in plaats van liggen, en het gebruik van semi-tranparante zonnepanelen.
De ruimtes tussen de panelen worden ingezaaid met inheemse wilde planten
Jeroen Sluijsmans
De eerste veldtesten vinden op eigen terrein van WUR plaats. In het te ontwikkelen Zonnepark Nergena in het Binnenveld komt het accent volgens Sluijsmans te liggen op het vergroten van de biodiversiteit. ‘De ruimtes tussen de panelen worden ingezaaid met inheemse wilde planten. Hierin gaan we samenwerken met zaadbedrijven die betrokken zijn bij het project Het Levend Archief. Dat park krijgt dan de functie van zaadbank, voor behoud van het genetisch materiaal.’
Draaibaar
Een deel van Zonnepark Nergena wordt daarnaast gebruikt als proeftuin voor nieuwe technieken. In het park wordt gevarieerd met de hoogte van de panelen en de ruimtes ertussen. Een klein deel van het veld wordt gebruikt om verticale panelen te testen en systemen van draaibare panelen die de zon volgen.’